Osina (powiat goleniowski)

Osina
Nazwa niemiecka	Schönhagen
Nazwa przejściowa	Bajkowo
Powiat	goleniowski
Gmina	Osina
Strona internetowa miejscowości.

Osina (Bajkowo, niem. Schönhagen) – wieś w powiecie goleniowskim, siedziba władz gminy Osina.

Położenie

Gmina Osina na planie powiatu goleniowskiego

Wieś Osina położona jest w powiecie goleniowskim, w centralnej części gminy Osina. Miejscowość jest siedzibą władz gminnych. Od miasta powiatowego Goleniowa oddalona jest o ok. 20 km, a od Szczecina o ok. 60 km.

Według podziału Polski na mezoregiony fizyczno-geograficzne obszar zajmowany przez wieś należy do:

• prowincji Niż Środkowoeuropejski,
• podprowincji Pobrzeże Południowobałtyckie,
• makroregionu Pobrzeże Szczecińskie,
• mezoregionu Równina Nowogardzka.

Klimat

Pod względem klimatycznym omawiany obszar został zaliczony przez Krzysztofa Prawdzica do Dzielnicy Bałtyckiej oraz krainy Gryficko-Nowogardzkiej.

Klimat Osiny według Krzysztofa Prawdzica

średnia temperatura roczna	7 - 7,6°C
średnia temperatura okresu V-VII	14 - 15°C
suma opadów atmosferycznych w roku	550 - 625 mm
suma opadów atmosferycznych w okresie V-VII	180 - 190 mm

Z kolei Alojzy Woś, biorąc pod uwagę najczęściej występujące typy pogody, zakwalifikował ten teren do Regionu Zachodniopomorskiego. Charakteryzuje się on w porównaniu z innymi regionami kraju:

• względnie częstym występowaniem dni z pogodą przymrozkową, umiarkowanie zimną (średnia dobowa temperatura powietrza od 0,0°C do -5,0°C, temperatura maksymalna powyżej i minimalna poniżej 0°C), z niewielkim zachmurzeniem oraz bez opadu
• oraz rzadkie zjawianie się dni z pogodą przymrozkową, umiarkowanie zimną, z dużym zachmurzeniem nieba i opadem.

Obiekty fizjograficzne

Przez wieś przepływa Stepnica - prawy dopływ Gowienicy, która płynie przez środkową część gminy z południa na północ i posiada ujście w okolicy Węgorzy.

Parzyroda

Park podworski wpisany do rejestru Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, prawdopodobnie z przełomu XVIII i XIX wieku, o powierzchni ok. 1 ha. Drzewostan stanowią m.in.: buki, dęby, graby, lipy, wiązy.

Historia

Wieś Osina została założona w XIII wieku. Pierwsza pisana wzmianka o miejscowości pochodzi z 1331 roku, kiedy to należała do zamku Hindenburgów w Kościuszkach. Aż do końca XVIII stulecia posiadłość podzielona była na dwie części. Schönhagen A – stanowiła dawne lenno rodu von Flemming. Należały do niej folwark, owczarnia oraz wszystkie gospodarstwa chłopskie wraz z ziemią kościelną. Część tego lenna Flemmingowie dzierżawili na prawach zastawu od Ebersteinów, w 1629 roku graf Volrath przekazał 10 zagród Hasso Adamowi von Flemming. Następnie część „a” nabył w 1737 roku Johann Christoph von Döberitz. Po jego śmierci majątek przejęli: brat - kapitan Albrecht von Döberitz, nieletni synowie – George Ludwig Christoph i Johann Heinrich Albert oraz żona - Friederike Amalia z domu Borck. W 1776 roku jedynym właścicielem tej części wsi został George Ludwig Christoph. Schönhagen „b”, część należąca do rodziny Petersdorff, składała się z małego majątku oraz owczarni. Komisarz Jürgen von Petersdorff przekazał tę własność w spadku swemu synowi, kapitanowi Jürgenowi Ludwigowi z Kluczewa. 11 lipca 1725 roku mienie odkupiła wdowa po bracie Jürgena - Dorotha Lovisa von Petersdorff, z domu von Wedel. Dwaj starsi synowie Dorothei – Georg Friedrich i Bogislaw Julius – scedowali w dniu 14 października 1750 roku cały majątek na najmłodszego z braci – Sigismunda Albrechta. Wdowa po nim, Sophia Elisabeth, sprzedała w 1779 roku posiadłość majorowi Curtowi Friedrichowi von Petersdorff, po którym spadek objął Georg Christoph Friedrich von Petersdorff. Następnie, 19 września 1795 roku posiadłość nabył George Ludwig Christoph von Döberitz, w skutek czego cała wieś znalazła się w ręku jednego właściciela. 21 grudnia 1803 roku Osinę zakupił Johann Christian Schmidtowi, którego spadkobiercy sprzedali wieś Johannowi Georgowi Albertowi Schmidt (1835 rok). Przez sześćdziesiąt lat wieś pozostawała w rękach rodziny Schmidt, następnie w 1863 roku zakupiona została przez Wilhelma Sauberzweiga, a w 1867 przez radcę Schultze.

Do 1945 r. Osina leżała na terenie powiatu nowogardzkiego (Landkreis Naugard)

W 1871 roku we wsi zlokalizowanych było 13 budynków mieszkalnych, tyleż samo funkcjonowało gospodarstw domowych. Zamieszkiwało ją 88 osób wyznania ewangelickiego, w tym 44 mężczyzn. W 1895 roku powierzchnia wsi wynosiła 239 ha. W 15 budynkach prowadzonych było 16 gospodarstw domowych. Wszyscy mieszkańcy (81 osób) byli wyznania ewangelickiego. Do roku 1905 powierzchnia Osiny nie uległa zmianie. W 13 budynkach mieszkało 79 ewangelików. Z kolei w 1931 roku miejscowość zajmowała 938,8 ha powierzchni, posiała 39 budynków mieszkalnych i 208 mieszkańców (w tym 108 mężczyzn), wśród nich była jedna osoba wyznania katolickiego.

W latach 1945-1954 Osina należała do gminy Długołęka i powiatu nowogardzkiego. W 1954 roku weszła do nowoutworzonego powiatu goleniowskiego i do 1972 roku pełniła funkcje siedziby Gromadzkiej Rady Narodowej. Od chwili zaś ustanowienia gmin (1973), stanowi siedzibę władz tego szczebla.

Do roku 1970 w Osinie zlokalizowane było samodzielne Państwowe Gospodarstwo Rolne, a od 1971 roku siedziba Kombinatu Państwowych Gospodarstw Rolnych, w skład którego weszły zakłady rolne m.in. z Bodzęcina, Kikorza, Węgorzyc oraz PGR-y w gminach Nowogard i Maszewo. Nastąpiły wówczas zmiany w strukturze funkcjonalno-przestrzennej i wyposażeniu: powstały wielokondygnacyjne budynki mieszkalne, rozbudowano zaplecze produkcyjno-usługowe i magazynowe.

Samorząd

Urząd gminy Osina

Wieś jest siedzibą gminy i sołectwa Osina.

W skład Rady Sołectwa wchodzą sołtys i czterech członków Rady Sołeckiej.

Gospodarka i infrastruktura

Transport

Przebiegające przez Osinę drogi są drogami powiatowymi o numerach:

0744Z Osina - Krzywice

0745Z Osina – Mosty

0747Z Kikorze – Jenikowo

0752Z Osina – Wyszomierz.

Przez teren wieś przechodzi linia kolejowa nr 402 relacji Goleniów – Koszalin, łącząca wschodnią i zachodnią część województwa.

Gospodarka mieszkaniowa i komunalna

W 2009 roku we wsi znajdowało się 67 budynków mieszkalnych, a w nich 327 gospodarstwa domowe. Mieszkańcy wsi wykorzystują gaz przewodowy zarówno do celów bytowych, jak i grzewczych. Z ogrzewania gazowego korzystają wszystkie budynki użyteczności publicznej oraz większość budynków mieszkalnych. W Osinie zlokalizowane jest ujęcie wody ze stacją wodociągową. Sieć kanalizacyjna w Osinie ma 1,3 km długości, do której podłączonych jest 90% mieszkańców. Od 01 stycznia 2013 roku odpady komunalne z terenu gminy przejmowane są przez nowo wybudowany Regionalny Zakład Gospodarowania Odpadami w Słajsinie. W 2010 zlikwidowano mogilnik w miejscowości Osina.

Kultura

Funkcje kulturalno-oświatowe na terenie wsi spełnia Gminna Biblioteka Publiczna, dysponująca wypożyczalnią i czytelnią. Odbywają się tu imprezy propagujące czytelnictwo, konkursy, zajęcia plastyczne, projekcje filmów oraz spotkania autorskie. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego jej księgozbiór wynosił w 2011 roku 17.367 woluminów. Biblioteka posiada cztery punkty biblioteczne w miejscowościach Kikorze, Redostowo, Kościuszki i Węgorza.

Oświata

Na terenie gminy funkcjonuje Zespół Szkół Publicznych im. Bronisława Malinowskiego w Osinie. W roku szkolnym 2011/2012 naukę pobierało tu 198 uczniów w szkole podstawowej i 106 w gimnazjum. Wydatki na oświatę i wychowanie stanowiły 27% wydatków budżetu gminy w 2011 r.

Kościoły i związki wyznaniowe

Teren wsi należy do Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej, dekanatu Maszewo. Znajduje się tu jeden kościół parafialny:

• Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny.

Sport

Na terenie wsi działa Uczniowski Klub Sportowy Bronek (piłka ręczna). Przy Zespole Szkół Publicznych znajduje się wielofunkcyjne boisko sportowe wyposażone w pole do gry w piłki ręcznej, bieżnię lekkoatletyczną, boisko do koszykówki, kort tenisowy oraz boisko do minigolfa.

Turystyka

Poprzez Osinę przebiegają:

• Międzygminny Szlak Rowerowy „Równina Nowogardzka” o łącznej długości 122 km;
• szlak rowerowy „Na południowy zachód od Nowogardu”, o łączenie długości 37 km, przebiegający przez gminy Nowogard i Osina trasą: Nowogard – Długołęka – Redło – Osina – Redostowo – Kikorze – Olchowo - Nowogard.

Demografia

W roku 2010 liczba mieszkańców wyniosła 948 (490 kobiet i 458 mężczyzn):
21,5% w wieku przedprodukcyjnym
67,5% w wieku produkcyjnym
11,0% w wieku poprodukcyjnym.

System ochrony zdrowia

Podstawową opiekę zdrowotną mieszkańcom zapewniają:

• Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „Proximus” (lekarz pierwszego kontaktu i pielęgniarka środowiskowa);
• Indywidualna Praktyka Stomatologiczna Dorota Szostak-Bagińska.

Zabytki

Do rejestru Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Szczecinie wpisane są na terenie wsi:

• kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny (wpis nr 963 z dnia 13 maja 1981),
• cmentarz polowy (wpis nr 1157 z dnia 15 października 1990),
• park dworski (wpis nr 945 z dnia 12 grudnia 19800.

Galeria

• 

  Osina około 1926 roku

• 

  Osina około 1928 roku

• 

  Osina droga polna

Bibliografia

• Atlas szlaków rowerowych województwa zachodniopomorskiego. Regionalna Agencja Promocji Turystyki. ISBN 8391589676
• Berghaus, Heinrich. Landbuch der Herzogthums Pommern und des Fürstenthums Rügen. Bd. V. Th. 2. Stargard an der Ina, 1872
• "Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej" w Szczecinie 1972, nr 15, poz. 111
• Gemeindelexikon für den Freistaat Preußen. Bd. IV Pommern. Berlin: Verlag der Preußischen Statistischen Landesamts, 1932
• Gemeindelexikon für die Provinz Pommern. Berlin: Verlag des Königlichen Statistischen Bureaus, 1898
• Gemeindelexikon für die Provinz Pommern. Berlin: Verlag des Statistischen Landesamts, 1908
• Die Gemeinden und Gutsbezirke der Provinz Pommern und ihre Bevölkerung. Berlin: Verlag des Königlichen Statistischen Bureaus, 1874
• Kondracki, Jerzy. Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001. ISBN 8301130504
• Matysiak, Paulina. Kościoły Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej : nasze dziedzictwo. T. 2. Bydgoszcz: Ikona, [2012]. ISBN 9788393428724
• Prawdzic, Krzysztof. Klimat województwa szczecińskiego w świetle potrzeb rolnictwa. Szczecin: K.W. PZPR, Wydział Rolnictwa i Leśnictwa WRN w Szczecinie, 1961
• Przyroda Pomorza Zachodniego. Szczecin: Oficyna In Plus, 2002. ISBN 8391082784
• Schematyzm Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej. Szczecin: Szczecińskie Wydawnictwo Archidiecezjalne "Ottonianum". ISBN 8370412327
• Uchwała Nr 369/03 Zarządu Województwa Zachodniopomorskiego z dnia 23 lipca 2003 roku w sprawie nadania nowej numeracji dróg powiatowych w Województwie Zachodniopomorskim
• Woś, Alojzy. Regiony klimatyczne Polski w świetle częstości występowania różnych typów pogody. Zeszyty Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk, 1993

Linki zewnętrzne

• Bank Danych Lokalnych
• Biuletyn Informacji Publicznej Urząd Gminy Osina
• Główny Urząd Statystyczny
• Powiat goleniowski
• Urząd Gminy Osina
• Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Szczecinie
• Zachodniopomorski Oddział Wojewódzki NFZ
• Zachodniopomorski Zarząd Dróg Wojewódzkich w Koszalinie

Zobacz też

• Archidiecezja Szczecińsko-Kamieńska
• Parafia pw. Niepokalanego Poczęcia NMP w Osinie
• Zespół Szkół Publicznych im. Bronisława Malinowskiego w Osinie
• Znakowane Szlaki Turystyczne Województwa Zachodniopomorskiego

Autor opracowania: Izabela Strzelecka