Osina (powiat goleniowski)
Osina | |||
| |||
Nazwa niemiecka | Schönhagen | ||
Nazwa przejściowa | Bajkowo | ||
Powiat | goleniowski | ||
Gmina | Osina | ||
Strona internetowa miejscowości. |
Osina (Bajkowo, niem. Schönhagen) – wieś w powiecie goleniowskim, siedziba władz gminy Osina.
Spis treści
- 1 Położenie
- 2 Klimat
- 3 Obiekty fizjograficzne
- 4 Parzyroda
- 5 Historia
- 6 Samorząd
- 7 Gospodarka i infrastruktura
- 8 Kultura
- 9 Oświata
- 10 Kościoły i związki wyznaniowe
- 11 Sport
- 12 Turystyka
- 13 Demografia
- 14 System ochrony zdrowia
- 15 Zabytki
- 16 Galeria
- 17 Przypisy
- 18 Bibliografia
- 19 Linki zewnętrzne
- 20 Zobacz też
Położenie
Wieś Osina położona jest w powiecie goleniowskim, w centralnej części gminy Osina. Miejscowość jest siedzibą władz gminnych. Od miasta powiatowego Goleniowa oddalona jest o ok. 20 km, a od Szczecina o ok. 60 km.
Według podziału Polski na mezoregiony fizyczno-geograficzne obszar zajmowany przez wieś należy do:
- prowincji Niż Środkowoeuropejski,
- podprowincji Pobrzeże Południowobałtyckie,
- makroregionu Pobrzeże Szczecińskie,
- mezoregionu Równina Nowogardzka[1].
Klimat
Pod względem klimatycznym omawiany obszar został zaliczony przez Krzysztofa Prawdzica do Dzielnicy Bałtyckiej oraz krainy Gryficko-Nowogardzkiej[2].
średnia temperatura roczna | 7 - 7,6°C |
średnia temperatura okresu V-VII | 14 - 15°C |
suma opadów atmosferycznych w roku | 550 - 625 mm |
suma opadów atmosferycznych w okresie V-VII | 180 - 190 mm |
Z kolei Alojzy Woś, biorąc pod uwagę najczęściej występujące typy pogody, zakwalifikował ten teren do Regionu Zachodniopomorskiego. Charakteryzuje się on w porównaniu z innymi regionami kraju:
- względnie częstym występowaniem dni z pogodą przymrozkową, umiarkowanie zimną (średnia dobowa temperatura powietrza od 0,0°C do -5,0°C, temperatura maksymalna powyżej i minimalna poniżej 0°C), z niewielkim zachmurzeniem oraz bez opadu
- oraz rzadkie zjawianie się dni z pogodą przymrozkową, umiarkowanie zimną, z dużym zachmurzeniem nieba i opadem[3].
Obiekty fizjograficzne
Przez wieś przepływa Stepnica - prawy dopływ Gowienicy, która płynie przez środkową część gminy z południa na północ i posiada ujście w okolicy Węgorzy.
Parzyroda
Park podworski wpisany do rejestru Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków[4], prawdopodobnie z przełomu XVIII i XIX wieku, o powierzchni ok. 1 ha. Drzewostan stanowią m.in.: buki, dęby, graby, lipy, wiązy.
Historia
Wieś Osina została założona w XIII wieku. Pierwsza pisana wzmianka o miejscowości pochodzi z 1331 roku, kiedy to należała do zamku Hindenburgów w Kościuszkach. Aż do końca XVIII stulecia posiadłość podzielona była na dwie części. Schönhagen A – stanowiła dawne lenno rodu von Flemming. Należały do niej folwark, owczarnia oraz wszystkie gospodarstwa chłopskie wraz z ziemią kościelną. Część tego lenna Flemmingowie dzierżawili na prawach zastawu od Ebersteinów, w 1629 roku graf Volrath przekazał 10 zagród Hasso Adamowi von Flemming. Następnie część „a” nabył w 1737 roku Johann Christoph von Döberitz. Po jego śmierci majątek przejęli: brat - kapitan Albrecht von Döberitz, nieletni synowie – George Ludwig Christoph i Johann Heinrich Albert oraz żona - Friederike Amalia z domu Borck. W 1776 roku jedynym właścicielem tej części wsi został George Ludwig Christoph. Schönhagen „b”, część należąca do rodziny Petersdorff, składała się z małego majątku oraz owczarni. Komisarz Jürgen von Petersdorff przekazał tę własność w spadku swemu synowi, kapitanowi Jürgenowi Ludwigowi z Kluczewa. 11 lipca 1725 roku mienie odkupiła wdowa po bracie Jürgena - Dorotha Lovisa von Petersdorff, z domu von Wedel. Dwaj starsi synowie Dorothei – Georg Friedrich i Bogislaw Julius – scedowali w dniu 14 października 1750 roku cały majątek na najmłodszego z braci – Sigismunda Albrechta. Wdowa po nim, Sophia Elisabeth, sprzedała w 1779 roku posiadłość majorowi Curtowi Friedrichowi von Petersdorff, po którym spadek objął Georg Christoph Friedrich von Petersdorff. Następnie, 19 września 1795 roku posiadłość nabył George Ludwig Christoph von Döberitz, w skutek czego cała wieś znalazła się w ręku jednego właściciela. 21 grudnia 1803 roku Osinę zakupił Johann Christian Schmidtowi, którego spadkobiercy sprzedali wieś Johannowi Georgowi Albertowi Schmidt (1835 rok). Przez sześćdziesiąt lat wieś pozostawała w rękach rodziny Schmidt, następnie w 1863 roku zakupiona została przez Wilhelma Sauberzweiga, a w 1867 przez radcę Schultze[5].
W 1871 roku we wsi zlokalizowanych było 13 budynków mieszkalnych, tyleż samo funkcjonowało gospodarstw domowych. Zamieszkiwało ją 88 osób wyznania ewangelickiego, w tym 44 mężczyzn[6]. W 1895 roku powierzchnia wsi wynosiła 239 ha. W 15 budynkach prowadzonych było 16 gospodarstw domowych. Wszyscy mieszkańcy (81 osób) byli wyznania ewangelickiego[7]. Do roku 1905 powierzchnia Osiny nie uległa zmianie. W 13 budynkach mieszkało 79 ewangelików[8]. Z kolei w 1931 roku miejscowość zajmowała 938,8 ha powierzchni, posiała 39 budynków mieszkalnych i 208 mieszkańców (w tym 108 mężczyzn), wśród nich była jedna osoba wyznania katolickiego[9].
W latach 1945-1954 Osina należała do gminy Długołęka i powiatu nowogardzkiego. W 1954 roku weszła do nowoutworzonego powiatu goleniowskiego i do 1972 roku pełniła funkcje siedziby Gromadzkiej Rady Narodowej. Od chwili zaś ustanowienia gmin (1973), stanowi siedzibę władz tego szczebla[10].
Do roku 1970 w Osinie zlokalizowane było samodzielne Państwowe Gospodarstwo Rolne, a od 1971 roku siedziba Kombinatu Państwowych Gospodarstw Rolnych, w skład którego weszły zakłady rolne m.in. z Bodzęcina, Kikorza, Węgorzyc oraz PGR-y w gminach Nowogard i Maszewo. Nastąpiły wówczas zmiany w strukturze funkcjonalno-przestrzennej i wyposażeniu: powstały wielokondygnacyjne budynki mieszkalne, rozbudowano zaplecze produkcyjno-usługowe i magazynowe[11].
Samorząd
Wieś jest siedzibą gminy i sołectwa Osina.
W skład Rady Sołectwa wchodzą sołtys i czterech członków Rady Sołeckiej.
Gospodarka i infrastruktura
Transport
Przebiegające przez Osinę drogi są drogami powiatowymi o numerach[12]:
- 0744Z Osina - Krzywice
- 0745Z Osina – Mosty
- 0747Z Kikorze – Jenikowo
- 0752Z Osina – Wyszomierz.
Przez teren wieś przechodzi linia kolejowa nr 402 relacji Goleniów – Koszalin, łącząca wschodnią i zachodnią część województwa.
Gospodarka mieszkaniowa i komunalna
W 2009 roku we wsi znajdowało się 67 budynków mieszkalnych, a w nich 327 gospodarstwa domowe. Mieszkańcy wsi wykorzystują gaz przewodowy zarówno do celów bytowych, jak i grzewczych. Z ogrzewania gazowego korzystają wszystkie budynki użyteczności publicznej oraz większość budynków mieszkalnych. W Osinie zlokalizowane jest ujęcie wody ze stacją wodociągową. Sieć kanalizacyjna w Osinie ma 1,3 km długości, do której podłączonych jest 90% mieszkańców[13]. Od 01 stycznia 2013 roku odpady komunalne z terenu gminy przejmowane są przez nowo wybudowany Regionalny Zakład Gospodarowania Odpadami w Słajsinie. W 2010 zlikwidowano mogilnik w miejscowości Osina.
Kultura
Funkcje kulturalno-oświatowe na terenie wsi spełnia Gminna Biblioteka Publiczna, dysponująca wypożyczalnią i czytelnią. Odbywają się tu imprezy propagujące czytelnictwo, konkursy, zajęcia plastyczne, projekcje filmów oraz spotkania autorskie[14]. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego jej księgozbiór wynosił w 2011 roku 17.367 woluminów[15]. Biblioteka posiada cztery punkty biblioteczne w miejscowościach Kikorze, Redostowo, Kościuszki i Węgorza.
Oświata
Na terenie gminy funkcjonuje Zespół Szkół Publicznych im. Bronisława Malinowskiego w Osinie. W roku szkolnym 2011/2012 naukę pobierało tu 198 uczniów w szkole podstawowej i 106 w gimnazjum. Wydatki na oświatę i wychowanie stanowiły 27% wydatków budżetu gminy w 2011 r.[16]
Kościoły i związki wyznaniowe
Teren wsi należy do Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej, dekanatu Maszewo. Znajduje się tu jeden kościół parafialny[17]:
Sport
Na terenie wsi działa Uczniowski Klub Sportowy Bronek (piłka ręczna)[18]. Przy Zespole Szkół Publicznych znajduje się wielofunkcyjne boisko sportowe wyposażone w pole do gry w piłki ręcznej, bieżnię lekkoatletyczną, boisko do koszykówki, kort tenisowy oraz boisko do minigolfa.
Turystyka
Poprzez Osinę przebiegają:
- Międzygminny Szlak Rowerowy „Równina Nowogardzka” o łącznej długości 122 km;
- szlak rowerowy „Na południowy zachód od Nowogardu”, o łączenie długości 37 km, przebiegający przez gminy Nowogard i Osina trasą: Nowogard – Długołęka – Redło – Osina – Redostowo – Kikorze – Olchowo - Nowogard[19].
Demografia
W roku 2010 liczba mieszkańców wyniosła 948 (490 kobiet i 458 mężczyzn):
21,5% w wieku przedprodukcyjnym
67,5% w wieku produkcyjnym
11,0% w wieku poprodukcyjnym[20].
System ochrony zdrowia
Podstawową opiekę zdrowotną mieszkańcom zapewniają[21]:
- Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „Proximus” (lekarz pierwszego kontaktu i pielęgniarka środowiskowa);
- Indywidualna Praktyka Stomatologiczna Dorota Szostak-Bagińska.
Zabytki
Do rejestru Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Szczecinie wpisane są na terenie wsi[22]:
- kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny (wpis nr 1227 z dnia 13 maja 1981 r.),
- cmentarz polowy (wpis nr 1228 z dnia 15 października 1990 r.),
- park dworski (wpis nr 945 z dnia 12 grudnia 1980 r.).
Galeria
Przypisy
- ↑ Kondracki, Jerzy. Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, s. 33, 36, 50-51
- ↑ Prawdzic, Krzysztof. Klimat województwa szczecińskiego w świetle potrzeb rolnictwa. Szczecin: K.W. PZPR, Wydział Rolnictwa i Leśnictwa WRN w Szczecinie, 1961, s. 34-38
- ↑ Woś, Alojzy. Regiony klimatyczne Polski w świetle częstości występowania różnych typów pogody. Zeszyty Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk, 1993, nr 20, s. 14, 33
- ↑ Przyroda Pomorza Zachodniego. Szczecin: Oficyna In Plus, 2002, s. 247-249; Rejestr zabytków nieruchomych województwa z wyłączeniem zabytków archeologicznych w powiatach W: Biuletyn Informacji Publicznej Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Szczecinie [online]. [Przeglądany 9 maja 2013]
- ↑ Berghaus, Heinrich. Landbuch der Herzogthums Pommern und des Fürstenthums Rügen. Bd. V. Th. 2. Stargard an der Ina: 1872, s. 378-379
- ↑ Die Gemeinden und Gutsbezirke der Provinz Pommern und ihre Bevölkerung. Berlin: Verlag des Königlichen Statistischen Bureaus, 1874, s. 56-57
- ↑ Gemeindelexikon für die Provinz Pommern. Berlin: Verlag des Königlichen Statistischen Bureaus, 1898, s. 66-67
- ↑ Gemeindelexikon für die Provinz Pommern. Berlin: Verlag des Statistischen Landesamts, 1908, s. 96-97
- ↑ Gemeindelexikon für den Freistaat Preußen. Bd. IV Pommern. Berlin: Verlag der Preußischen Statistischen Landesamts, 1932, s. 49
- ↑ Uchwała Nr XV/116/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Szczecinie z dnia 7 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie szczecińskim. "Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Szczecinie" 1972, nr 15, poz. 111
- ↑ Plan odnowy miejscowości Osina na lata 2010 – 2017 [online]. [Przeglądany 12 maja 2013]
- ↑ Uchwała Nr 369/03 Zarządu Województwa Zachodniopomorskiego z dnia 23 lipca 2003 roku w sprawie nadania nowej numeracji dróg powiatowych w Województwie Zachodniopomorskim; Plan odnowy miejscowości Osina na lata 2010 – 2017 [online]. [Przeglądany 12 maja 2013]
- ↑ Plan odnowy miejscowości Osina na lata 2010 – 2017 [online]. [Przeglądany 12 maja 2013]
- ↑ Tamże
- ↑ Placówki biblioteczne wg organu prowadzącego W: Bank Danych Lokalnych [online]. [Przeglądany 25 maja 2013]
- ↑ Osina – gmina wiejska W: Statystyczne Vademecum Samorządowca 2012 [online]. [Przeglądany 11 maja 2013]
- ↑ Matysiak, Paulina. Kościoły Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej : nasze dziedzictwo. T. 2. Bydgoszcz: Ikona, [2012], s. 42-73; Schematyzm Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej. Szczecin: Szczecińskie Wydawnictwo Archidiecezjalne "Ottonianum", 2002, s. 151-160
- ↑ Wykaz uczniowskich klubów sportowych wpisanych do ewidencji prowadzonej przez Starostę Goleniowskiego W: Powiat goleniowski [online]. [Przeglądany 22 maja 2013]
- ↑ Atlas szlaków rowerowych województwa zachodniopomorskiego. Regionalna Agencja Promocji Turystyki, s. 45-46
- ↑ Portret miejscowości statystycznych w gminie Osina W: Bank Danych Lokalnych [online]. [Przeglądany 9 maja 2013]
- ↑ Narodowy Fundusz Zdrowia Zachodniopomorski Oddział Wojewódzki w Szczecinie [online]. [Przegladany 17 maja 2013]
- ↑ Matysiak, Paulina. Kościoły Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej : nasze dziedzictwo. T. 2. Bydgoszcz: Ikona, [2012]; Rejestr zabytków nieruchomych województwa z wyłączeniem zabytków archeologicznych w powiatach. W: Biuletyn Informacji Publicznej Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Szczecinie [online]. [Przeglądany 16 listopada]. Dostępny w: http://wkz.bip.alfatv.pl/strony/menu/9.dhtml
Bibliografia
- Atlas szlaków rowerowych województwa zachodniopomorskiego. Regionalna Agencja Promocji Turystyki. ISBN 8391589676
- Berghaus, Heinrich. Landbuch der Herzogthums Pommern und des Fürstenthums Rügen. Bd. V. Th. 2. Stargard an der Ina, 1872
- "Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej" w Szczecinie 1972, nr 15, poz. 111
- Gemeindelexikon für den Freistaat Preußen. Bd. IV Pommern. Berlin: Verlag der Preußischen Statistischen Landesamts, 1932
- Gemeindelexikon für die Provinz Pommern. Berlin: Verlag des Königlichen Statistischen Bureaus, 1898
- Gemeindelexikon für die Provinz Pommern. Berlin: Verlag des Statistischen Landesamts, 1908
- Die Gemeinden und Gutsbezirke der Provinz Pommern und ihre Bevölkerung. Berlin: Verlag des Königlichen Statistischen Bureaus, 1874
- Kondracki, Jerzy. Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001. ISBN 8301130504
- Matysiak, Paulina. Kościoły Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej : nasze dziedzictwo. T. 2. Bydgoszcz: Ikona, [2012]. ISBN 9788393428724
- Prawdzic, Krzysztof. Klimat województwa szczecińskiego w świetle potrzeb rolnictwa. Szczecin: K.W. PZPR, Wydział Rolnictwa i Leśnictwa WRN w Szczecinie, 1961
- Przyroda Pomorza Zachodniego. Szczecin: Oficyna In Plus, 2002. ISBN 8391082784
- Schematyzm Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej. Szczecin: Szczecińskie Wydawnictwo Archidiecezjalne "Ottonianum". ISBN 8370412327
- Uchwała Nr 369/03 Zarządu Województwa Zachodniopomorskiego z dnia 23 lipca 2003 roku w sprawie nadania nowej numeracji dróg powiatowych w Województwie Zachodniopomorskim
- Woś, Alojzy. Regiony klimatyczne Polski w świetle częstości występowania różnych typów pogody. Zeszyty Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk, 1993
Linki zewnętrzne
- Bank Danych Lokalnych
- Biuletyn Informacji Publicznej Urząd Gminy Osina
- Główny Urząd Statystyczny
- Powiat goleniowski
- Urząd Gminy Osina
- Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Szczecinie
- Zachodniopomorski Oddział Wojewódzki NFZ
- Zachodniopomorski Zarząd Dróg Wojewódzkich w Koszalinie
Zobacz też
- Archidiecezja Szczecińsko-Kamieńska
- Parafia pw. Niepokalanego Poczęcia NMP w Osinie
- Zespół Szkół Publicznych im. Bronisława Malinowskiego w Osinie
- Znakowane Szlaki Turystyczne Województwa Zachodniopomorskiego
|