Pałac (Chełm Górny)

Pałac w Chełmie Górnym
Nazwa niemiecka	Hohenwartenberg
Lokalizacja	Chełm Górny, gmina Trzcińsko Zdrój
Projektant	nieznany
Data budowy	1904 r.

Pałac w Chełmie Górnym (niem. Hohenwartenberg, gmina Trzcińsko-Zdrój)

Wieś

Historia miejscowości jest ściśle związana z historią Chełma Dolnego. Prawdopodobnie pierwotnie należała do dwóch rodów rycerskich. W 1696 roku wieś była dziedziną urzędową należącą do miasta Dębna. Prawdopodobnie w tym czasie margrabiowie brandenburscy zbudowali w niej zameczek myśliwski.

W połowie XIX wieku wieś była posiadłością należącą do Chełma Dolnego i wtedy obejmowała całą dolną osadę. W XIX wieku jej właścicielem była rodzina von Wedlów. Od 1881 roku posiadaczem dóbr był Herman von Tresckow.

W 1902 roku dobra kupił Bruno Goltdammer. Majątek obejmował wówczas 1 351 ha ziemi. Majątek otrzymał prawo patronatu przy kościele w Chełmie Dolnym. W 1908 roku Bruno Goltdammer odnowił kościół i wybudował dzwonnicę. W latach 30. XX wieku właścicielami majątku byli Maria i Karl Goltdammerowie, a liczył on 1 285 ha ziemi i obejmował dużą hodowlę owiec oraz trzody chlewnej. Ostatnim właścicielem dóbr był prawdopodobnie rolnik Krahmer.

W 1939 roku w miejscowości mieszkały 142 osoby.

Dwór

We wsi znajduje się wyremontowany, bezstylowy pałac o powierzchni 700 m² zbudowany w 1904 roku. Jest to budynek dwukondygnacyjny, zbudowany na rzucie prostokąta, z werandą, pokryty dachem kopertowym z podłużną lukarną w połaci.

Po II wojnie światowej w budynku urządzono szkołę podstawową, od 1964 roku był on natomiast siedzibą PGR-u. Od 1991 roku obiekt należy do prywatnego właściciela.

W sąsiedztwie znajdują się zachowane zabudowania gospodarcze m.in. stajnia, płatkarnia, kuźnia, wieża ciśnień, rządcówka, obory, stodoły, magazyny i owczarnie.

Pałac zbudowano na terenie parku z XVIII wieku, o powierzchni 8,5 ha, obejmującego strumień, kilka stawów oraz cenny drzewostan złożony m.in. z buków, dębów, jesionów, lip oraz kilku okazów bluszczu.

Obiekt dostępny z zewnątrz.

Bibliografia

• Karty ewidencyjne zabytków architektury i budownictwa - Archiwum Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Szczecinie

Autor opracowania: Maciej Burdzy