Michał Misiorny

Michał Misiorny
dziennikarz, krytyk teatralny, pisarz, publicysta
Data urodzenia	27 września 1933
Miejsce urodzenia	Inowrocław
Data śmierci	2 listopada 2005
Miejsce śmierci	Warszawa

Michał Misiorny (1933-2005) – dziennikarz, krytyk teatralny, pisarz, publicysta, tłumacz

STRONA W BUDOWIE

Życiorys

Michał Edmund Misiorny urodził się 27 września 1933 roku w Inowrocławiu. Jego ojciec Edmund był kolejarzem, naczelnikiem stacji w Smętowie. Matka, Joanna, pochodziła z patriotycznej rodziny Struczyńskich, związanej z Tczewem. Jeden z pradziadów Michała był uczestnikiem powstania listopadowego, zaś dziadek Jan zaangażowany był w plebiscyt na Powiślu w 1920 roku. Działał także w Radzie Nadzorczej Banku Ludowego w Tczewie. Struczyńscy związani byli także rodzinnie z kupiectwem. Dziadkowie Jan i Marta prowadzili w mieście znaną firmę handlową z artykułami spożywczo-kolonialnymi, którą w 1945 roku rodzina bezskutecznie próbowała odzyskać i odbudować.

Dzieciństwo i młodość Michał Misiorny spędził w Tczewie. We wrześniu 1939 roku, po tragicznej śmierci ojca, jego wychowaniem zajęła się matka i rodzina z jej strony. Po wojnie Michał uczęszczał do gimnazjum, które ukończył egzaminem maturalnym w 1951 roku. Jeszcze w szkole przynależał do Związku Harcerstwa Polskiego (1945-1949). W 1948 roku wziął udział w zjeździe harcerstwa w Szczecinie. Uczestniczył wtedy w incydencie, podczas którego zebrani harcerze skandowali nazwisko ówczesnego przywódcy PSL, Stanisława Mikołajczyka, ignorując tym samym władze państwowe.

Teatrem zainteresował się już w szkole średniej. Należał do harcerskiego teatru prowadzonego przez Stanisława Biernackiego, przedwojennego krytyka teatralnego z Warszawy. Po ukończeniu gimnazjum próbował zdawać do szkoły aktorskiej w Krakowie (m.in. z Zofią Kucówną), jednak na studia nie został przyjęty. W latach 1951-1952 pracował jako nauczyciel w szkołach w Solnicy i w Jantarze (pow. Pruszcz Gdański).

Przeniósł się do Poznania, gdzie na Wydziale Filologii Niemieckiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza studiował germanistykę. Równolegle był asystentem Wyższej Szkoły Rolniczej. Studia ukończył w 1956 roku.

Przez całe zawodowe życie związany był z prasą. Zadebiutował na jej łamach już w 1952 roku, współtworząc na studiach miesięcznik „Nasze Sprawy”. Później był założycielem i redaktorem naczelnym poznańskiego tygodnika „Wyboje” (1956-1957). W latach 1958-1960 członkiem redakcji „Tygodnika Zachodniego” w Poznaniu.

W 1960 roku przeniósł się do Szczecina. Publikował m.in. w „Głosie Szczecińskim” i w „7-mym Głosie Tygodnia”, gdzie m.in. zamieszczał eseje, artykuły krytyczno-literackie, recenzje.

W latach 1966-1972 był redaktorem gdańskiego miesięcznika „Litery”. Od 1970 do 1971 był kierownikiem literackim Teatru Muzycznego w Gdyni.

Po przeniesieniu na stałe do Warszawy (1972), pracował w dziale kulturalnym „Trybuny Ludu”, początkowo na stanowisku zastępcy kierownika (1972-1979), a następnie kierownika redakcji (1981-1983). W latach dziewięćdziesiątych był redaktorem wydawnictw „Panda” i „Real Press”. W ostatnich latach swego życia współpracował z „Przeglądem Tygodniowym”, gdzie publikował pod pseudonimem Michał Struczyński. Pisał także pod pseudonimem „MIM”.

Przez trzy lata (1979-1981) kierował departamentem programowym Naczelnego Zarządu Kinematografii. Dzięki niemu skierowano do produkcji m.in. film Andrzeja Wajdy Człowiek z żelaza.

W 1983 roku został powołany na stanowisko redaktora naczelnego Redakcji Filmowej Telewizji Polskiej. Był zastępcą dyrektora Teatru Telewizji. Przez pewien czas prowadził także popularny magazyn telewizyjny kulturalny „Pegaz”.

Jako autor książek zadebiutował w 1963 roku. W tym samym roku został przyjęty do Związku Literatów Polskich. W latach 1964-1965 pełnił funkcję prezesa Zarządu Oddziału Szczecińskiego ZLP. Był autorem m.in. monografii teatralnych, m.in. dotyczących Pomorza Zachodniego, biografii aktorów, szkiców o kulturze niemieckiej. Jest także autorem powieści Klub Piątej Pory Roku, której akcja rozgrywa się w środowiskach artystycznym i dziennikarskim Szczecina pierwszej połowy lat sześćdziesiątych. Zajmował się także tłumaczeniami z języka niemieckiego, m.in. sztuk teatralnych i radiowych. Był również autorem kilkakrotnie wznawianego obszernego słownika polsko-niemieckiego z zasadami gramatyki.

Próbował sił w dramatopisarstwie - Piękne ogrody z Lucyną Legut (1970), Tak cicho,że wierzyć nie chciałem (1971) i Bestia (1976).

Należał do stowarzyszeń dziennikarskich - SDP (1958-1982), SDP PRL (1982-1989), SDRP (od 1989).

Był członkiem ZMP (1948-1950) i PZPR (od 1952).

Żonaty z aktorką Jadwigą Polanowską (1937-2003). Miał trzy córki.

Zmarł 2 listopada 2005 roku. Został pochowany 12 listopada w rodzinnym grobie na cmentarzu starym w Tczewie.

Publikacje

• 1962 – I Festiwal Polskiego Malarstwa Współczesnego (redakcja), ZPAP, Szczecin
• 1963 – Teatry dramatyczne Ziem Zachodnich 1945-1960, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań
• 1967 – Mariusz Maszyński, PIW, Warszawa
• 1968 – Bestia (dramat), „Dialog” 1968 nr 1
• 1968 – Muzyka i życie muzyczne na Ziemiach Zachodnich i Północnych 1945-1965 (współautor Bogdan M. Jankowski), Wydawnictwo Poznańskie, Poznań
• 1971 – Listy miłosne dawnych Polaków, Wydawnictwo Literackie, Kraków
• 1972 – Spadkobiercy Courths-Mahlerowej, Książka i Wiedza, Warszawa
• 1974 – Andrzej Łapicki, WAiF, Warszawa
• 1975 – Sambora róg Nowej (nowela), Wydawnictwo Morskie, Gdańsk
• 1977 – Ofiarowanie, „Dialog” 1977 nr 5
• 1978 – Sierpień w Getyndze, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań
• 1978 – Współczesny teatr na świecie sylwetki pisarzy, WAiF, Warszawa
• 1987 – Klub piątej pory roku (powieść), PIW, Warszawa
• 1994 – Mały leksykon podróżników i odkrywców, wyd. Real Press, Warszawa
• 2003 – Uniwersalny słownik niemiecko-polski, polsko-niemiecki, wyd. Delta W-Z, Warszawa
• 2009 – Słownik niemiecko-polski polsko-niemiecki i gramatyka, wyd. Delta W-Z, Warszawa

• 

  (1987)

Tłumaczenia (wybór)

• 1993 – Leksykon państw świata '93/94 (współautor tłumaczeń haseł), Real Press, Harenberg Lexikon Verlag
• 1996 – Ralf Georg Reuth, Goebbels, Wydawnictwo „Iskry”, Warszawa

Przekłady sztuk (teatr, radio, telewizja)

Tytuł	Autor	Reżyseria	Teatr	Miejscowość	Data premiery
Dwie barwy krwi	Harald Hauser	Tadeusz Żuchniewski	Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski)	Szczecin	30 listopada 1960
„N” (Napoelon)	Arnolt Bronnen	Tadeusz Byrski	Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego	Kalisz	6 stycznia 1961
Podróż do szczęścia	Franz Xaver Kroetz	Andrzej Maria Marczewski	Teatr Dramatyczny	Wałbrzych	30 listopada 1977
Podróż do szczęścia	Franz Xaver Kroetz	Barbara Sass-Zdort	Teatr Telewizji	Warszawa	16 grudnia 1977
Emilia Galotti	Gothold Ephraim Lessing	Eugeniusz Aniszczenko	Teatr im. Wilama Horzycy	Toruń	23 maja 1980
Trylogia ponownych spotkań	Botho Strauss	Zygmunt Hübner	Teatr Telewizji	Warszawa	8 czerwca 1981
Cosima	Peter Hacks	Ignacy Gogolewski	Teatr Telewizji	Warszawa	9 listopada 1982
Don Juan wraca z wojny	Ödön von Horváth	Marek Okopiński	Teatr im. Wilama Horzycy	Toruń	8 maja 1983
Don Juan wraca z wojny	Ödön von Horváth	Anna Matysiak	Teatr Rozmaitości	Warszawa	18 listopada 1983
Don Juan wraca z wojny	Ödön von Horváth	Marcin Ehrlich	Teatr Dramatyczny	Elbląg	15 listopada 1985
Anioł milczał	Heinrich Böll	Andrzej Zakrzewski	Teatr Polskiego Radia	Warszawa	22 listopada 1997

Wybrane artykuły

• 1961 – Festiwal poezji (z cyklu: Na linii SKG), „7-my Głos Tygodnia” 1961 nr 17, s. 2
• 1961 – Po Zjeździe Pisarzy (z cyklu: Na linii SKG), „7-my Głos Tygodnia” 1961 nr 22, s. 2
• 1961 – Paweł Jasienica (z cyklu: Rozmowy o literaturze i Wybrzeżu), „7-my Głos Tygodnia” 1961 nr 22, s. 3
• 1961 – Wilhelm Szewczyk (z cyklu: Rozmowy o literaturze i Wybrzeżu), „7-my Głos Tygodnia” 1961 nr 23, s. 3
• 1961 – Lekcja o chałturze, czyli wczasowicz poleci na wszystko (z cyklu: Na linii SKG), „7-my Głos Tygodnia” 1961 nr 33, s. 2
• 1961 – Po festiwalu Sopockie Lato w Gdańsku, „7-my Głos Tygodnia” 1961 nr 35, s. 3
• 1971 – Nowe premiery - Szczecin, „Kultura” 1971 nr 28, s. 6

Nagrody i wyróżnienia

• 1965 – wyróżnienie w konkursie na widowisko telewizyjne (ogłoszonym z okazji 20-lecia Ziem Zachodnich) za Ofiarowanie
• 1969 – wyróżnienie w konkursie Naczelnej Redakcji Programów Artystycznych z okazji 25-lecia PRL za widowisko Tak cicho, że wierzyć nie chciałem
• 1978 – nagroda dziennikarska im. Bolesława Prusa
• 1979 – Nagroda Prezesa Rady Ministrów II st. w dziedzinie publicystyki kulturalnej z okazji 35-lecia PRL za publicystykę kulturalną na łamach „Trybuny Ludu”

Odznaczenia

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• 1988 – Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski

Bibliografia

• Kto jest kim w Polsce 1984 wyd. I, Interpress, Warszawa 1984

Autor opracowania: Andrzej Androchowicz