Ewa Rossa-Gowor
Ewa Rossa-Gowor | |||
śpiewaczka, aktorka | |||
| |||
Data urodzenia | 17 marca 1953 | ||
Miejsce urodzenia | Żary | ||
Ewa Rossa-Gowor (ur. 1953) – śpiewaczka (sopran), aktorka
Życiorys
Ewa Rossa-Gowor urodziła się 17 marca 1953 roku w Żarach k. Żagania.
Ze Szczecinem związana jest od najmłodszych lat. Muzyką interesowała się od dziecka. Po raz pierwszy wystąpiła publicznie w wieku 5 lat, grając na fortepianie w Zamku Książąt Pomorskich. Początkowo uczęszczała do klasy fortepianu w Szkole Muzycznej I stopnia oraz do Państwowego Ogniska Baletowego w Szczecinie. Naukę gry na fortepianie kontynuowała w Liceum Muzycznym w Poznaniu. Tu także uczyła się śpiewu. Głos kształciła również u znakomitych śpiewaków-pedagogów – Marii Binkowskiej w Poznaniu i Lesława Finzego w Warszawie.
W 1973 roku została przyjęta do zespołu Państwowego Teatru Muzycznego w Szczecinie przy ul. Potulickiej (późniejsza Opera i Operetka). Przez krótki okres śpiewała w chórze. Wkrótce dyrektor Tadeusz Bursztynowicz zachwycony śpiewem koloraturowym młodej śpiewaczki, zaczął jej powierzać partie solowe. Na profesjonalnej scenie zadebiutowała w 1973 roku w Balu w operze Richarda Haubergera, śpiewając wodewilową partię Hortensji u boku uznanego i popularnego śpiewaka Zygmunta Gorczyńskiego. Debiut okazał się sukcesem i w kolejnej premierze, Zemście nietoperza Johanna Straussa, zaśpiewała koloraturową partię Adeli z brawurową arią śmiechu w II akcie.
Tadeusz Bursztynowicz, uważając Ewę Rossa-Gowor za swoje odkrycie potwierdzone talentem nie tylko wokalnym, ale i aktorskim, powierzał jej kolejne role w teatrze przy Potulickiej. Ze względu na ówczesny charakter teatru, śpiewała głównie w operetkach i wodewilach. Występowała także poza Szczecinem, m.in. w Teatrze Muzycznym w Łodzi, z powodzeniem śpiewając partię Walentyny w Wesołej wdówce Franza Lehára.
Przełom w jej karierze nastąpił w 1978 roku, z chwilą zmiany dotychczasowej siedziby teatru na zamkową scenę. Zaśpiewała wówczas jedną z głównych partii w pierwszej operze wystawionej w polskim Szczecinie – Wesołych kumoszkach z Windsoru Otto Nicolaia. Za rolę Pani Fluth w tym spektaklu została uhonorowana w 1979 roku nagrodą Bursztynowego Pierścienia w plebiscycie Towarzystwa Przyjaciół Szczecina i redakcji„Kuriera Szczecińskiego”.
W kolejnych latach zaśpiewała główne partie sopranowe w operach Tosca i Madama Butterfly Giacomo Pucciniego, Fauście Charlesa Gounoda, Strasznym dworze Stanisława Moniuszki. Była pierwszą odtwórczynią roli Violetty Valéry w operze Giuseppe Verdiego Traviata, którą w Szczecinie po raz pierwszy wystawiono w czerwcu 1983 roku. Triada włoskich oper, w których śpiewała tytułowe role, wykreowały ją na czołową solistkę teatru, zapewniając status primadonny. Z tymi przedstawieniami wraz ze szczecińskim Teatrem Muzycznym kilkakrotnie odbyła tournée po Włoszech, odnosząc sukces wśród tamtejszej publiczności. Występowała również na scenach Niemiec, Austrii, Belgii, Holandii i Szwajcarii, śpiewając zawsze w języku ojczystym kompozytora. Na zaproszenie teatru w Dessau (NRD) śpiewała partię Toski w przedstawieniu zrealizowanym w międzynarodowej obsadzie.
Na przestrzeni lat w Zemście nietoperza i Strasznym dworze wystąpiła w różnych rolach. W Zemście nietoperza śpiewała partie Adeli i Rozalindy, a w Strasznym dworze Hanny i Cześnikowej. Po latach artystka tak wspominała tamte wydarzenia: (...) Pierwsza „Zemsta” jeszcze w teatrze przy Potulickiej, u progu kariery, gdzie śpiewałam Adelę, mogąc się pochwalić podwójnymi koloraturami i trzykreślnym „d”. Otoczona życzliwością realizatorów i starszych kolegów poznawałam ABC sceny i magię teatru. W kilkanaście lat później, już na zamkowej scenie, grałam Rozalindę, wyśpiewując wszystko, co zażyczył sobie Johann Strauss. W jednym z najpiękniejszych finałów II aktu czuło się zawsze dobre fluidy płynące z widowni. Była ogromna radość grania ze świetnym tekstem Tuwima, oraz wielka przyjemność śpiewania niezapomnianych melodii, które podarował nam król walca.
W swoim bogatym dorobku śpiewaczka ceni koloraturową partię Betsy w Henryku VI na łowach Karola Kurpińskiego oraz trudną od strony aktorskiej i wokalnej dramatyczną rolę Małgorzaty w Fauście Charlesa Gounoda. Jednak jej ulubioną partią operową pozostaje Tosca Giacomo Pucciniego. Po latach sukcesów lubiła dla kontrastu pokazać się także w lżejszym repertuarze, m.in. w Cygańskiej miłości Franza Lehára, Hrabinie Maricy Emmericha Kálmána czy w składance Operetki kabaretki, gdzie zaśpiewała przebój Hello Dolly.
Ze szczecińską sceną muzyczną związana była do 1993 roku. Kończąc swoją artystyczną karierę, artystka wyjaśniła swoją decyzję: Teatr jest zaborczy, wymaga dyspozycyjności i poświęceń – próby, spektakle, wyjazdy... Nie zauważałam jak zmieniają się pory roku, jak dorastał mój syn. Mam w Szczecinie swój dom z ogrodem, który uwielbiam. Przez tyle lat czekali na mnie w nim mój mąż, syn, kot, pies, ryby, papugi i kwiaty. Muszę teraz tą nieobecność im wynagrodzić. A ponieważ pożegnania bywają smutne, wymyśliłam sobie, że po cichu, niepostrzeżenie uchylę się od blasku jupiterów...
Artystka jest zamężna z Aleksandrem Goworem, który prowadząc na co dzień Morskie Biuro Podróży jest wielkim admiratorem teatru. Mają syna Arkadego i wnuczkę Stellę Antoninę.
W obiektywie Wandy Cieślak
W obiektywie Jacka Fijałkowskiego
Teatr (Szczecin)
Tytuł | Kompozytor / Oprac. muz. | Autor / Autor libretta | Reżyseria | Forma twórczości | Postać | Teatr | Data premiery |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Bal w operze | Richard Heuberger | Victor Léon i Heinrich von Waldberg | Henryk Mozer | obsada aktorska | Hortensja | Państwowy Teatr Muzyczny | 18 kwietnia 1973 |
Domek trzech dziewcząt | Heinrich Berté wg muzyki Franza Schuberta | Alfred Willner, Heinz Reichert wg powieści Schwammerl Rudolfa Hansa Bartscha | Tadeusz Bursztynowicz | obsada aktorska | Rózia, pokojówka | Państwowy Teatr Muzyczny | 18 lipca 1973 |
Zemsta nietoperza | Johann Strauss syn | Karl Haffner, Richard Genèe wg sztuki Das Gefängnis Rodericha Benedixa i wodewilu La Réveillon Henriego Meilhaca i Ludovica Halévy'ego | Marian Kobielski | obsada aktorska | Adela | Państwowy Teatr Muzyczny | 12 lipca 1974 |
W imieniu brawa (zdarzenie muzyczno-teatralne) | P. Abrahám, L. Bernstein, I. Dunajewski, J. Gilbert, J. Herman, E. Kálmán, F. Lehár, M. Leigh, F. Loewe, T. Mackeben, J. Offenbach, C. Porter, L. Różycki, M. Sart, J. Strauss syn | Lech Terpiłowski, Andrzej M. Trzos | Jerzy Ukleja | obsada aktorska | Marietta; Adela; Gość weselny | Państwowy Teatr Muzyczny | 28 czerwca 1975 |
Wesoła wdówka | Franz Lehár | Victor Léon, Leo Stein | Tadeusz Bursztynowicz | obsada aktorska | Walentyna | Państwowy Teatr Muzyczny | 28 stycznia 1976 |
Rose Marie | Rudolf Friml | Otto Harbach, Oskar Hammerstein | Tadeusz Bursztynowicz | obsada aktorska | Rose Marie | Państwowy Teatr Muzyczny | 25 maja 1977 |
Kulig (śpiewogra) | Łucjan Kamieński, Jan Maklakiewicz, Józef Elsner, Fryderyk Chopin, Karol Kurpiński, Stanisław Moniuszko, Leon Schiller i inni | Jerzy Ukleja wg układu tekstu Leona Schillera i Juliana Tuwima | Jerzy Ukleja | obsada aktorska | Część I (Kuligowy zajazd) – Panna; Mieszczaneczka; Część II (Weselne gody) – Panna; Część III (Staropolskie zapusty) – Panna | Państwowy Teatr Muzyczny | 13 kwietnia 1978 |
Wesołe kumoszki z Windsoru | Otto Nicolai | Herman Salomon Mosenthal wg Williama Shakespeare'a | Tadeusz Bursztynowicz | obsada aktorska | Pani Fluth | Państwowy Teatr Muzyczny | 22 listopada 1978 |
Jaś i Małgosia | Engelbert Humperdinck | Wette Adelheid | Czesław Szpakowicz | obsada aktorska | Gertruda | Państwowy Teatr Muzyczny | 20 marca 1979 |
Henryk VI na łowach | Karol Kurpiński | Wojciech Młynarski wg Wojciecha Bogusławskiego | Aleksander Strokowski | obsada aktorska | Betsy, córka młynarza | Państwowy Teatr Muzyczny | 23 maja 1979 |
Baron cygański | Johann Strauss syn | Ignaz Schnitzer wg noweli Saffi Maurycego Jokaya | Tadeusz Bursztynowicz | obsada aktorska | Arsena, córka Kalmana Żupana | Państwowy Teatr Muzyczny | 14 listopada 1979 |
Straszny dwór | Stanisław Moniuszko | Jan Chęciński | Tadeusz Bursztynowicz | obsada aktorska | Hanna, córka Miecznika | Państwowy Teatr Muzyczny | 10 lipca 1980 |
Madama Butterfly | Giacomo Puccini | Luigi Illica i Giacomo Giacosa wg Davida Belasco | Tadeusz Bursztynowicz | obsada aktorska | Madama Butterfly | Państwowy Teatr Muzyczny | 27 stycznia 1982 |
Traviata | Giuseppe Verdi | Francesco Maria Piave wg Damy kameliowej Aleksandra Dumasa syna | Tadeusz Bursztynowicz | obsada aktorska | Violetta Valery | Państwowy Teatr Muzyczny | 23 czerwca 1983 |
Boccacio | Franz von Suppé | Friedrich Zell (Camillo Walzel) i Richard Genée na motywach opowiadań Boccaccia | Bogusława Czosnowska | obsada aktorska | Beatrice, żona cyrulika Scalzy | Państwowy Teatr Muzyczny | 22 listopada 1984 |
Tosca | Giacomo Puccini | Luigi Illica i Giacomo Giacosa wg Davida Belasco wg Victoriena Sardou | Tadeusz Bursztynowicz | obsada aktorska | Floria Tosca | Państwowy Teatr Muzyczny | 6 lutego 1985 |
Wieczór baśni dla dzieci (Piotruś i wilk; Baśń o Iwanie Siłaczu) | Siergiej Prokofiew; Cesar Cui | Wiesław Łągiewka | obsada aktorska | Matka | Państwowy Teatr Muzyczny | 20 kwietnia 1986 | |
Faust | Charles Gounod | Jules Barbier, Michel Carré wg Johanna Wolfganga Goethego | Lech Terpiłowski | obsada aktorska | Małgorzata | Państwowy Teatr Muzyczny | 18 września 1986 |
Zemsta nietoperza | Johann Strauss syn | Karl Haffner, Richard Genèe wg sztuki Das Gefängnis Rodericha Benedixa i wodewilu La Réveillon Henriego Meilhaca i Ludovica Halévy'ego | Bogusława Czosnowska | obsada aktorska | Rozalinda | Państwowy Teatr Muzyczny | 14 maja 1987 |
Hrabina Marica | Emmerich Kálmán | Julius Brammer, Alfred Grünwald wg Juliusza Brammera i Alfreda Grünewalda | Ewa Kołogórska, Alexander Kraft | obsada aktorska | Manja Cyganka | Opera i Operetka | 5 marca 1988 |
Straszny dwór | Stanisław Moniuszko | Jan Chęciński | Urszula Trawińska-Moroz | obsada aktorska | Cześnikowa, stryjenka Stefana i Zbigniewa | Opera i Operetka | 17 lipca 1988 |
Marsz, marsz Polonia | różni kompozytorzy | Wacław Panek | Urszula Trawińska-Moroz | obsada aktorska | Żona dyrektora | Opera i Operetka | 10 listopada 1988 |
Cygańska miłość | Franz Lehár | Alfred Maria Willner, Robert Bodanzky | Ewa Kołogórska, Kraft Alexander | obsada aktorska | Ilona | Opera i Operetka | 20 kwietnia 1989 |
Operetki kabaretki, czyli pora na sponsora (program składankowy) | różni kompozytorzy | Tadeusz Klimowski | Wiesław Łągiewka | obsada aktorska | Dolly (z Hello Dolly) | Opera i Operetka | 5 grudnia 1989 |
Drzewko Aby Baby, czyli Baabus Musicalis | Józef Talarczyk | Mirosław Łebkowski, Stanisław Werner | Wiesław Łągiewka | obsada aktorska | Panna Klara | Opera i Operetka | 6 grudnia 1990 |
Nie tylko we Lwowie | różni kompozytorzy | Wojciech Dzieduszycki | Halina Dzieduszycka | obsada aktorska | Opera i Operetka | 7 marca 1991 | |
Krasnoludki,krasnoludki | Katarzyna Gaertner | Tadeusz Kijonka wg motywów baśniowych | Maria Wałcerz | obsada aktorska | Artystka VI; Macocha | Opera i Operetka | 13 grudnia 1992 |
Madame Dubarry | Karl Millöcker | Friedrich Zell, Richard Genée, Paul Knepler, Ignaz Michael Welleminsky, Hans Martin Cremer | Edwin Zbonek (Austria) | obsada aktorska | Marianne Verrieres | Opera i Operetka | 30 stycznia 1993 |
Zdjęcia ze spektakli
Jako Floria Tosca z Mirosławem Kosińskim (Baron Scarpia) w Tosce (1985)
Ewa Rossa-Gowor (Adela) i Krystyna Demska (Gigi) w Zemście nietoperza (1974)
Ewa Rossa-Gowor (Tosca) i Mirosław Kosiński (Baron Scarpia) w Tosce (1985)
Scena zbiorowa z Fausta (1986). Na pierwszym planie Ewa Rossa-Gowor (Małgorzata) i Mirosław Kosiński (Walenty)
Za kulisami
Nagrody i wyróżnienia
- 1979 – Bursztynowy Pierścień za rolę Pani Fluth w Wesołych kumoszkach z Windsoru Ottona Nicolaia
- 1997 – statuetka 40-lecia Sceny Muzycznej w Szczecinie
Odznaczenia
- 1997 – Złota Odznaka Honorowa Gryfa Pomorskiego
- 1997 – medal 40-lecia Opery i Operetki
- 1998 – Srebrny Krzyż Zasługi
- 2007 – medal „50 Lat Sceny Muzycznej w Szczecinie”
Bursztynowy Pierścień – nagroda publiczności w plebiscycie na ulubioną aktorkę-śpiewaczkę Teatru Muzycznego (1979)
Statuetka przyznana z okazji 40-lecia sceny muzycznej w Szczecinie (1997)
O Ewie Rossa-Gowor
- Wiele oklasków zbiera zawsze Ewa Rossa-Gowor. Dobrze wyszkolony głos i osobisty wdzięk zwracają uwagę innych dyrektorów teatrów muzycznych w kraju. (Józef Kruszona)
- Kreacje i osiągnięcia interpretacyjne Ewy Rossa-Gowor zapewniły jej eksponowane miejsce w historii teatru. (Mikołaj Szczęsny)
- W imieniu brawa
- Z satysfakcją odnotowujemy w spektaklu debiut absolwentki poznańskiego konserwatorium Ewy Rossa-Gowor. Obdarzoną ciepłym, koloraturowym sopranem śpiewaczkę poznaliśmy już jako feryczną pokojówkę Adelę w „Zemście Nietoperza” - teraz zbiera zasłużone brawa za uroczą retroscenkę z „Bajadery” , mając jako partnera Edwarda Newadę. (Józef Kruszona)
- Henryk VI na łowach
- W trudnej roli Betsy wystąpiła Ewa Rossa-Gowor - głos jej brzmiał pełnią dramatycznego wyrazu, od bardzo delikatnych,romantycznych stylizacji,do barokowej namiętności, szczególnie w partii koloraturowej. (Urszula Retzlaff)
- Madama Butterfly
- Butterfly - jedna z najtrudniejszych partii wokalnych należy do najważniejszych dokonań scenicznych Ewy Rossa-Gowor. Jej kreacja odznaczająca się starannym dopracowaniem partii i sugestywnością gry aktorskiej zasługuje na pełne uznanie. (Mikołaj Szczęsny)
- Traviata
- Ewa Rossa-Gowor śpiewająca Traviatę jest tym głosem, któremu należy okazać dużo zainteresowania. Myślę, że przed tą artystką będą otwarte wielkie sceny operowe. (Bogusław Wit)
- Śpiewająca premierę Traviaty Ewa Rossa-Gowor z powodzeniem pokonała wszelkie trudności techniczne i wyrazowe tej partii, tworząc kreację o znacznym ładunku dramatycznym. (Mikołaj Szczęsny)
- Tosca
- Ewa Rossa-Gowor śpiewając partię Toski zdaje się na swoją wokalną intuicję podporządkowaną sytuacji dramatycznej. (Jan Gorzelany)
- Faust
- W Fauście wyraźnie wybija się rola Małgorzaty kreowana przez dwie artystki zdecydowanie różniące się głosem i stylem. Rolę młodziutkiej dziewczyny gra Roma Jakubowska Handke. Bardzo przekonująca jest w roli dojrzałej ciężko doświadczonej kobiety Ewa Rossa-Gowor, dysponująca zgoła inną barwą głosu i gestem. Ta Małgorzata jest filarem przedstawienia. (Janusz Ławrynowicz)
- Ewa Rossa-Gowor maluje głosem. (Wacław Panek)
Ciekawostki
- Wystawioną w listopadzie 2011 roku, drugą w historii szczecińskiego teatru muzycznego wersję Traviaty, dyrekcja Opery na Zamku zadedykowała Ewie Rossa-Gowor. Artystka otrzymała pamiątkową statuetkę z napisem „Dla Pierwszej Szczecińskiej Traviaty”
- W 2013 roku nakładem własnym ukazała się książka Franciszka Karolewskiego XX lat na muzycznej scenie – Ewa Rossa-Gowor. Publikacja w konkursie Towarzystwa Przyjaciół Kultury została nagrodzona przez Książnicę Pomorską w Szczecinie
Bibliografia
- Encyklopedia Szczecina t. II P-Ż (pod red. Tadeusza Białeckiego, autor hasła Lech Smereczyński), Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2000
- 30 lat Opery na Zamku (pod red. Karoliny Kuciapy), Opera na Zamku, Szczecin 2008
Inne
- Materiały i fotografie ze zbiorów Aleksandra Gowora oraz Opery na Zamku i ZASP w Szczecinie