Gmina Bierzwnik

Gmina Bierzwnik
Urząd Gminy w Bierzwniku
Powiat	choszczeński
Rodzaj gminy	wiejska
Liczba sołectw	16
Liczba miejscowości	44
Strona internetowa miejscowości.

Gmina Bierzwnik – gmina wiejska w województwie zachodniopomorskim, w powiecie choszczeńskim. Siedzibą gminy jest wieś Bierzwnik.
W latach 1975-1998 gmina wchodziła w skład województwa gorzowskiego.

Geografia

Gmina Bierzwnik leży w obrębie dwóch mezoregionów: Pojezierza Dobiegniewskiego oraz Równiny Drawskiej.

Na obszarze gminy znajduje się wiele jezior wytopiskowych oraz rozległe kompleksy leśne. Gmina usytuowana jest w zlewni Drawy na pograniczu trzech dużych jednostek geologiczno – strukturalnych: monokliny przedsudeckiej, niecki szczecińskiej i niecki pomorskiej. Cały obszar gminy pokryty jest utworami kredy, glin zwałowych i osadami zlodowaceń. Wzdłuż zachodniej granicy gminy leżą najwyżej położone pagórki moren czołowych. W okolicy Zieleniewa znajduje się najwyższy pagór morenowy osiągający wysokość 110,2 m n.p.m. i występują największe różnice wysokości względnych dochodzące do 33 m. Rzeźba moreny czołowej występuje również w rejonie Pławna i Górzna. Pagórki w rejonie Pławna osiągają wysokości 80 – 90 m n.p.m. Najwyżej wzniesiony jest punkt 90,6 m n.p.m położony pomiędzy Pławnem a Malczewem. W rejonie Górzna łańcuch moren podnosi się ponownie do wysokości 101,4 m n.p.m. Równiny sandrowe w północnej części gminy leżą na wysokości około 80 m n.p.m. Na skrajach rynien glacjalnych i obniżeń wytopiskowych występują różnice wysokości względnych do około 10 m. Wysoczyzny morenowe Kolska leżą na wysokościach 70 – 90 m n.p.m, natomiast wysoczyzna Klasztornego na wysokości 60 – 70 m n.p.m. Najwyżej wyniesiony do 82,7 m n.p.m. jest w tym rejonie oz (forma rzeźby terenu). Najniżej w gminie położone są tereny w zastoisku rzeki Koczynki, gdzie koło Jagliska leżą na 66,5 m n.p.m oraz koło Klasztornego na wysokości 66,6 m n.p.m. Charakterystyczne dla terenu gminy są również ciągi jezior ułożone w dnach rynien. Wśród nich: rynna zieleniewska (moczelska) ciągnąca się od Zieleniewa, przez Łasko do Moczeli, rynna Koczynki, biegnąca na terenie gminy od jeziora Kosino wzdłuż rzeki Koczynki, a będącą przedłużeniem rynny jezior choszczeńskich i bierzwnickich, rynna jeziora Bierzwnik, rynna jeziora Górzno i Ogardnej, przechodząca w rynnę jeziora Osiek.

Położenie

Gmina Bierzwnik - położenie na tle powiatu

Gmina wiejska Bierzwnik położona jest w powiecie choszczeńskim, w południowej części województwa zachodniopomorskiego. Sąsiaduje z gminami Choszczno, Drawno i Krzęcin wchodzącymi w skład powiatu choszczeńskiego oraz z gminami Dobiegniew i Strzelce Krajeńskie leżącymi w powiecie strzelecko-drezdeneckim w województwie lubuskim.

Powierzchnia gminy wynosi 240 km², co stanowi 18,1 % powierzchni powiatu choszczeńskiego.

Przez teren gminy przebiega droga wojewódzka nr 160, łącząca się z droga krajową nr 22 (Gorzów – Gdańsk) i drogą krajową nr 10 (Szczecin – Bydgoszcz) oraz linia kolejowa Szczecin – Poznań.

Gmina w 51,3% jest pokryta lasami a 35,5% powierzchni stanowią użytki rolne.

Klimat

Gmina Bierzwnik leży w strefie klimatu umiarkowanego o wpływie klimatu morskiego i oceanicznego. Na terenie gminy klimat kształtowany jest pod wpływem okolicznych jezior i lasów. Wśród panujących na tym obszarze warunków klimatycznych należy wymienić następujące parametry meteorologiczne:

- częstotliwość i prędkość wiatrów jest mniejsza niż w innych regionach;

- mniejsza roczna suma opadów atmosferycznych, w granicach 550-650 mm;

- okres wegetacyjny trwa średnio 210-215 dni;

- średnia temperatura w okresie wegetacyjnym wynosi +12,4 ºC;

- średnia temperatura w okresie maj - lipiec wynosi +14,9 ºC;

- pokrywa śnieżna zalega średnio 40 dni;

- pogoda umiarkowanie ciepła z dużym zachmurzeniem występuje średnio 50 dni w roku;

- pogoda chłodna i deszczowa występuje średnio 26 dni w roku;

- pogoda bardzo ciepła i słoneczna występuje średnio 11 dni w roku.

Obiekty fizjograficzne

Struga Koczynka w Bierzwniku

Gmina Bierzwnik charakteryzuje się szczególnie zróżnicowanym obszarem pod względem przyrodniczym. Na terenie gminy występują 42 jeziora, z których największe to:

• Wielkie Wyrwy o powierzchni 221,78 ha,
• Bierzwnik o powierzchni 202,93 ha,
• Smolary o powierzchni 86,18 ha,
• Piaski o powierzchni 72,56 ha.

Powyższe jeziora cechuje duża przejrzystość wody, piaszczyste i twarde dno oraz wąski pas szuwarów.

Sieć wodną w gminie uzupełniają cieki o mniejszym znaczeniu: rzeki – Koczynka, Ogardna, strumienie – Strumienno, Płoszkowo oraz kanały - Niesobia, Breń, Słowin, Jaglisko.

Do wzniesień pochodzenia polodowcowego na terenie gminy należą:

• Dłużec – pagórki (81-83 m), 0,5 km od Klasztornego
• Koło – góra (106,5 m), w odległości 0,5 km od Górzna
• Kurza – góra (80,3 m), w odległości 1,5 km od Słowina
• Lisia Góra – góra (85,3 m), w okolicy Słowina
• Otawa – wzgórze (80,2 m), w odległości 1 km od Górzna
• Pałąk – wzgórze zalesione (85 m), 1,5 km od Brenia
• Wietrzyca – wzgórze (88 m), w odległości 1 km od Kolska

Przyroda

Do obszarów i obiektów wyjątkowo cennych pod względem przyrodniczym należą:

• Drawieński Park Narodowy - powierzchnia całkowita 11 390,44 ha, w tym 72 ha na północno-wschodnim skrawku gminy Bierzwnik, otulina o dużych walorach krajobrazowych rozciąga się wokół jezior Piaski i Rokiet. Park jest położony w centrum olbrzymiego kompleksu leśnego Puszczy Drawskiej, odznacza się bogactwem występujących tu typów ekosystemów. Większa część lasów Parku ma charakter półnaturalny. Do siedlisk naturalnych należą ekosystemy wodne rzek i jezior oraz torfowiska.
• Rezerwat przyrody „Łasko” obejmuje powierzchnię 16,95 ha. Jest położony na wyspie jeziora Wielkie Wyrwy na zachód od Łaska i porośnięty 150–letnim lasem bukowo–sosnowym. Stanowi rezerwat faunistyczny dający schronienie dla kolonii czapli siwej.
• Rezerwat przyrody „Wyspa na jeziorze Bierzwnik” o powierzchni 1,13 ha, wyspa w kształcie wrzeciona wyniesionego ponad lustro wody na 5–8 metrów, bez trzcin, na której występują rzadko spotykana kłoć wiechowata, starodrzewie sosnowo-dębowe, liczne okazy lip i buków.
• Rezerwat przyrody „Źródlisko Skrzypowe” to rezerwat florystyczny, leży nad rzeką Koczynką łączącej jeziora Starzyce i Wielgie przy południowo-wschodniej granicy gminy. Zajmuje powierzchnię 1,05 ha. W podmokłym lesie występują stanowiska skrzypu olbrzymiego o wysokości 1,5 – 2 m nadające mu podgórski charakter, co jest nietypowe dla lasów nizinnych.
• Rezerwat przyrody „Torfowisko Konotop” wraz z otuliną, to rezerwat położony w Nadleśnictwie Drawno i Bierzwnik o całkowitej powierzchni 65,85 ha, w tym na terenie gminy znajduje się 24,93 ha. Obszar należy do jednego z najlepiej zachowanych pojeziernych torfowisk Pomorza Zachodniego. Występują tu gatunki flory i fauny zaliczane do gatunków chronionych, zagrożonych i rzadkich. Z flory należy wymienić m.in.: trzy gatunki rosiczek, turzycę strunową, fiołka torfowego, kruszczyka błotnego, żurawinę drobnoowocową, bażynę czarną, turzycę bagienną; z fauny: brodźca samotnego, żurawia, żmiję zygzakowatą.
• Obszar Chronionego Krajobrazu „F-Bierzwnik”zajmuje tereny leśne o powierzchni 28500 ha położone na terenie gmin Bierzwnik, Choszczno, Krzęcin i Drawno. O walorach krajobrazowych decydują liczne jeziora, bogata rzeźba rynien glacjalnych, śródleśne torfowiska z bujną roślinnością i łąki.

Lasy Bierzwnickie - tablica informacyjna

• Specjalne obszary ochrony siedlisk (SOO) Natura 2000:

- Uroczyska Puszczy Drawskiej (PLH320046)

- Lasy Bierzwnickie (PLH320044)

• Obszar specjalnej ochrony ptaków (OSO) Natura 2000:

- Lasy Puszczy nad Drawą (PLB320016)

• Użytki ekologiczne:

- „Graniczne Bagno”

- „Jeziora Pławne”

- „Bagno Ramka”

- „Łąka śródpolna nad jez. Starzyce”

- „Myśliwskie Bagno”

- „Linkowo”

- „Parszywe Bagno II”

Ponadto na terenie gminy istnieje kilkanaście obiektów uznanych za pomniki przyrody. Są to:

- dąb szypułkowy w Chłopowie

- grupa złożona z 2 drzew lipy drobnolistnej w Pławienku

- 2 dęby szypułkowe w Kolsku

- 2 dęby szypułkowe w Bierzwniku, w parku wiejskim

- dąb szypułkowy w Breniu

- 2 klony zwyczajne w Bierzwniku, w parku wiejskim

- buk zwyczajny w Bierzwniku, w parku wiejskim

- 2 modrzewie europejskie w Bierzwniku, w parku wiejskim

- świerk pospolity w Bierzwniku, w parku wiejskim

- lipa drobnolistna w Klasztornej, w parku wiejskim

- modrzew polski, grunty wsi Zieleniewo – Kozłów

- miłorząb dwuklapowy, leśniczówka Kruczaj - Grabowo

- 2 dęby szypułkowe Nadleśnictwo Bierzwnik obręb Wygon

- dąb czerwony Zakręt – wieś Podlesie

- 2 dęby szypułkowe Nadleśnictwo Bierzwnik obręb Bierzwnik

Historia

Bierzwnik powstał w czasach średniowiecza na Ziemi Strzeleckiej, w oparciu o fundację klasztoru cysterskiego założonego w 1286 roku. Przez wiele lat stanowił największe opactwo cysterskie w Nowej Marchii. W 1323 roku Nowa Marchia została nadana Ludwikowi Starszemu. Nowy władca stopniowo wypierał z Nowej Marchii książąt pomorskich i sprzymierzonego z nimi króla polskiego Władysława Łokietka. W 1326 roku wojsko polskie dokonało napaści na Brandenburgię, podczas której zniszczeniu uległy klasztory cysterskie w Bierzwniku, Mironicach, Reczu i Pełczycach.  W 1347 roku klasztor cystersów doszczętnie spłonął. W związku z tym władca zwolnił wszystkich zubożałych poddanych klasztoru z podatków na wiele lat. W 1352 roku dobra cysterskie ograniczały się już tylko do wsi Klasztorne, części Słowina i Radęcina. W drugiej połowie XIV wieku nastąpił dynamiczny rozwój gospodarki cystersów i klasztor mógł wykupywać zastawione lub sprzedane rycerstwu łany i wsie. W 1402 roku Zakon Krzyżacki kupił Nową Marchię. W okresie jego panowania dobra cysterskie były często niszczone w czasie kolejnych wojen z Polską. W początkach 1454 roku Zakon Krzyżacki sprzedał Nową Marchię elektorowi brandenburskiemu Fryderykowi II. Cystersi zaczęli powoli odzyskiwać utracone posiadłości.    W latach 1535-1570 Nową Marchią była odrębnym państwem i władał nią margrabia Jan I Hohenzollern zwany Kostrzyńskim. 26 czerwca 1539 roku margrabia dokonał sekularyzacji klasztoru. W 1546 roku z majątku poklasztornego utworzono Urząd i Domenę Państwową (Amt und Domaine Marienwalde), której krótko pierwszym amtmannem był Valentyn I von Wedel. W 1547 roku amtmannem został Hans von Bornstedt. W 1557 roku zmieniła się dla Bierzwnika przynależność administracyjna, przydzielono go do Powiatu Choszczeńskiego. Zgodnie ze spisem w 1608 roku do Urzędu w Bierzwniku należały wsie: Radęcin, Słowin, Klasztorne, Kolsk, Górzno, Chłopowo, Objezierze, Zieleniewo, Zamęcin, Zatom, Pławno, Rakowo, Osieczno. Do czasów Wojny Trzydziestoletniej (1618-1648) na obszarze Domeny Bierzwnickiej panował spokój. Pola walk i kontrybucje w 1627 roku dotknęły całą Nową Marchię. Dzięki staraniom amtmanna Bernda von Waldowa Domena Bierzwnicka poniosła podczas wojny najmniejsze szkody w powiecie. 21 czerwca 1632 roku w Bierzwniku odbyła się Konferencja Bierzwnicka - spotkanie elektora Jerzego Wilhelma z dwoma posłami: wołogoskim kanclerzem Filipem von Horn i Martinem von Borcke. W roku 1633 Bierzwnik i Lipinkę po raz pierwszy zaznaczono na mapach Brandenburgii i krajów sąsiednich. W 1648 roku zakończyła się Wojna Trzydziestoletnia. Kolejnym zarządcą Domeny Bierzwnickiej został Hans Fryderyk von Oppen. Do 1714 roku w Domenie Bierzwnickiej zniszczeń nie nadrobiły jedynie trzy wioski: Pławno, Radęcin i Zieleniewo. W 1718 roku przeprowadzono kolejny spis w Nowej Marchii. Spis objął cały obszar Powiatu Choszczeńskiego. Wśród opisanych wsi były również posiadłości Domeny w Bierzwniku. Nowe osady w powiecie zaczęły powstawać w XVIII wieku na skutek kolonizacji wewnętrznej prowadzonej przez państwo i właścicieli prywatnych. Zakładano osiedla szklarzy, folwarki, leśniczówki i kolonie. Domena Bierzwnicka jako jedyna w Marchii przynosiła władcom zyski, od XIX wieku dzierżawiły ten obszar różne rody ziemiańskie. Do 1945 roku zdążyła wyrosnąć w okolicy Bierzwnika gęsta sieć osadnicza. Podczas II wojny światowej obszar Powiatu Choszczeńskiego wchodził w skład tzw. Wału Pomorskiego. 22 stycznia 1945 roku ogłoszono ewakuację w Kreis Arnswalde.

Władze polskie utworzyły gminę Bierzwnik po II wojnie światowej.

W 1954 roku dokonano przekształcenia gmin w gromady, Bierzwnik stał się jedną z 16 gromad należących do powiatu choszczeńskiego.

Strukturę podziału administracyjnego utrzymano do 1 stycznia 1973 r., wtedy zlikwidowano gromady i ponownie wprowadzono gminy. W skład gminy Bierzwnik weszły obszary sołectw: Bierzwnik, Breń, Górzno, Jaglisko, Klasztorne, Kolsk, Płoszkowo, Pławno, Przeczno, Rębusz, Starzyce i Zieleniewo.

Zmianom podlegała przynależność wojewódzka gminy. Do roku 1975 gmina Bierzwnik znajdowała się w granicach województwa szczecińskiego, w latach 1975-1998 wchodziła w skład województwa gorzowskiego.

Od 1 stycznia 1999 r. należy do województwa zachodniopomorskiego.

Gmina Bierzwnik obejmuje dzisiaj niemal cały obszar, który niegdyś posiadał klasztor cysterski.

Gospodarka i infrastruktura

W gminie Bierzwnik według stanu na dzień 31 grudnia 2012 roku wpisanych do rejestru REGON było 335 podmiotów gospodarczych (bez osób prowadzących indywidualne gospodarstwa rolne), z czego 13 firm działało w sektorze publicznym a 322 w sektorze prywatnym. W ogólnej liczbie działających przedsiębiorstw firmy handlowe stanowią 20,6 %, firmy budowlane 15,5 %, przedsiębiorstwa rolne i leśne 15,2 % a działalność usługowa 6,7 %.

Podmioty gospodarcze w gminie Bierzwnik według branż
(stan na dzień 31 XII 2012)

Sekcje PKD 2007	Liczba przedsiębiorstw w gminie
Sekcja A – Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo	51
Sekcja B – Górnictwo i wydobywanie	0
Sekcja C – Przetwórstwo przemysłowe	41
Sekcja D – Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych	1
Sekcja E – Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją	5
Sekcja F – Budownictwo	52
Sekcja G – Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle	69
Sekcja H – Transport i gospodarka magazynowa	34
Sekcja I – Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi	5
Sekcja J – Informacja i komunikacja	6
Sekcja K – Działalność finansowa i ubezpieczeniowa	5
Sekcja L – Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości	3
Sekcja M – Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna	5
Sekcja N – Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca	9
Sekcja O – Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenie społeczne	8
Sekcja P – Edukacja	8
Sekcja Q – Opieka zdrowotna i pomoc społeczna	6
Sekcja R – Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją	6
Sekcja S i T – Pozostała działalność usługowa oraz Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby	21
Sekcja U – organizacje i zespoły eksterytorialne	0

Na koniec kwietnia 2013 roku liczba zarejestrowanych bezrobotnych w gminie obejmowała 437 osób, co stanowi wskaźnik bezrobocia na poziomie 14,1 % w stosunku do aktywnych zawodowo mieszkańców powiatu. Wśród bezrobotnych 213 osób to kobiety zamieszkałe na wsi.

Rolnictwo

W 2010 roku w gminie funkcjonowało 545 gospodarstw rolnych, w tym 542 to gospodarstwa indywidualne . Powierzchnia użytków rolnych wynosiła łącznie 5459,94 ha, w tym 4994,89 ha przypadało na gospodarstwa indywidualne . Grunty rolne o łącznej powierzchni 3805,40 ha przeznaczono pod zasiewy.

Leśnictwo

W obrębie gminy powierzchnia gruntów leśnych wynosi ogółem 12897,1 ha, w tym lasy zajmują 12462,9 ha. Daje to wskaźnik lesistości na poziomie 52,1 %. Grunty leśne podlegają zarządowi Nadleśnictwa Bierzwnik oraz Nadleśnictwa Strzelce Krajeńskie. Na terenie powiatu choszczeńskiego znajduje się siedziba Nadleśnictwa Bierzwnik oraz siedziby dziesięciu z dwunastu podległych mu leśnictw. Wśród nich są: Leśnictwo Bierzwnik, Leśnictwo Górzno, Leśnictwo Chłopowo, Leśnictwo Pluskocin, Leśnictwo Jarosławsko, Leśnictwo Chojnowo, Leśnictwo Sarnopol, Leśnictwo Przeczno, Leśnictwo Łasko i Leśnictwo Wygon. Charakter ochronny drzewostanu należy do jego cech wyróżniających. W większości są to drzewostany i plantacje nasienne oraz drzewa mateczne.

Teren Nadleśnictwa Bierzwnik cechuje wysoka atrakcyjność dla uprawiania turystyki. Dla turystów jest dostępnych osiem miejsc biwakowania. Istnieje też trasa ścieżki edukacyjnej wytyczonej wzdłuż linii brzegowej jeziora Bierzwnik i złożonej z dwudziestu przystanków ekologicznych.

Drogi

Drogi krajowe są własnością Skarbu Państwa, drogi wojewódzkie, powiatowe i gminne stanowią własność samorządu stosownego szczebla.

Na terenie gminy przebiega droga wojewódzka Nr 160 (Suchań – Miedzichowo).

Stacja kolejowa w Bierzwniku

Sieć dróg powiatowych w gminie wynosi łącznie 70,643 km.

Wykaz dróg powiatowych w gminie Bierzwnik.

Nr drogi	Nazwa drogi	Drogi zamiejskie (km)
2212 Z	Pełczyce – Krzęcin – Rakowo – Zieleniewo	1.612
2222 Z	Recz – Suliszewo – Zieleniewo – Rębusz – Chłopowo – Krzęcin	11.116
2226 Z	Recz – Kiełpino – Brzeziny – Zieleniewo	4.716
2231 Z	St. Klukom – Słonice – Rębusz – Bierzwnik – Kolsk – granica powiatu	14.930
2232 Z	Rakowo – Pławno	1.616
2233 Z	Żółwino – Drawno – Dobiegniew	2.479
2235 Z	Brzeziny – Wygon	5.763
2239 Z	Ostromęcko – Górzno – Strzelce Kraj.	5.270
2240 Z	Płoszkowo – Wygon – Rokitno	16.078
2241 Z	Przeczno – Breń	2.563
2242 Z	Breń – Klasztorne	4.500

Na terenie gminy czynne stacje kolejowe znajdują się w Bierzwniku i Rębuszu.

Samorząd

Gmina wiejska Bierzwnik jest wspólnotą samorządową osób mających miejsce zamieszkania na terenie gminy Bierzwnik. Siedzibą władz Gminy jest wieś Bierzwnik. Organami Gminy są Rada Gminy oraz Wójt. Funkcję Wójta gminy Bierzwnik kadencji 2018-2023 sprawuje Aneta Maria Kołuda. W skład Rady Gminy wchodzi piętnastu radnych wybranych przez mieszkańców na 5-letnią kadencję. Przewodniczącym Rady Gminy VI kadencji jest Beata Jadwiga Radiszewicz.

Jednostkami pomocniczymi gminy jest 16 sołectw: Bierzwnik, Breń, Górzno, Jaglisko, Klasztorne, Kolsk, Łasko, Pławno, Płoszkowo, Przeczno, Rębusz, Starzyce, Strumienno, Wygon, Zieleniewo, Ostromęcko.

Kultura

Ośrodki Kultury w Bierzwniku

Życie kulturalne w gminie Bierzwnik kształtują następujące ośrodki kultury:

* Gminny Ośrodek Kultury w Bierzwniku wraz ze świetlicami wiejskimi w Breniu, Klasztornem, Kolsku, Łasku, Pławnie;

* Gminna Biblioteka Publiczna w Bierzwniku wraz z filiami w: Breniu, Klasztornem, Kolsku, Łasku, Pławnie i Zieleniewie.

Ważną rolę dla lokalnej kultury pełnią:

- Zespół Muzyki Dawnej "Ars Antiqua",

- Młodzieżowe Koło Filatelistyczne,

- Klub Poznawaczy.

Do organizowanych imprez cyklicznych należą:

- Międzynarodowe Targi Wyrobów Klasztornych „3 Dni na Cysterskim Szlaku”,

- Festiwal Szachowy na Leśnej Polanie im. Romana Szymoniaka,

- Turniej Piłki Siatkowej w Kolsku,

- Święto plonów – Dożynki.

W gminie działają również następujące towarzystwa i stowarzyszenia społeczno-kulturalne:

* Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne Miłośników Bierzwnika,

* Stowarzyszenie Ochrony Dziedzictwa Pocysterskiego w Bierzwniku (Marienwalde).

Oświata

Zespół Szkół w Bierzwniku

Na terenie gminy Bierzwnik w roku szkolnym 2011/2012 działały następujące szkoły publiczne:

• Zespół Szkolno-Przedszkolny w Bierzwniku, w skład którego wchodzą:

- Przedszkole Gminne

- Szkoła Podstawowa im. ppor. Emilii Gierczak

- Gimnazjum Publiczne

• Szkoła Podstawowa w Łasku
• Szkoła Podstawowa w Zieleniewie.

Do przedszkola uczęszczało 23 dzieci, w szkołach podstawowych kształciło się 292 dzieci, natomiast w gimnazjum 161 dzieci. W 2011 r. wydatki na oświatę i wychowanie wynosiły 37,2 % wydatków budżetu gminy.

Kościoły i związki wyznaniowe

Jedyną wspólnotą religijną na terenie gminy Bierzwnik jest kościół katolicki w obrządku łacińskim. W kościelnej strukturze administracyjnej, teren gminy wchodzi w skład dekanatu Drawno, należącego do Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej. Kościoły parafialne z terenu gminy zlokalizowane są w następujących miejscowościach:

• w Bierzwniku - Kościół parafialny p.w. MB Szkaplerznej
• w Breniu - Kościół parafialny p.w. św. Józefa Oblubieńca NMP
• w Zieleniewie - Kościół parafialny p.w. św. Jadwigi Śląskiej

Kościoły filialne znajdują się w miejscowościach: Górzno, Klasztorne, Kolsk, Łask, Pławno.

• 

  Ołtarz w Kościele p.w. MB Szkaplerznej w Bierzwniku

• 

  Kościół p.w. św. Jadwigi Śląskiej

Sport

Boisko w Bierzwniku

Na terenie gminy istnieje infrastruktura sportowa złożona z hali sportowej i licznych boisk sportowych umożliwiających uprawianie różnorodnych form aktywności fizycznej.

Na obszarze gminy działają kluby sportowe:

- Młodzieżowy Uczniowski Ludowy Klub Sportowy „Orzeł "’ w Bierzwniku

- Klub Sportowy "Tęcza" w Kolsku

- Ludowo-Uczniowski Klub Sportowy „ARABESKA” w Pławnie

- Ludowo-Parafialny Uczniowski Klub Sportowy „Wiktoria” w Zieleniewie

- Uczniowski Klub Sportowy „ISKRA" w Łasku

Do cyklicznych imprez sportowych organizowanych na terenie gminy należą:

• Mistrzostwa Powiatu w Strzelaniach Myśliwskich Śrutowych
• Mistrzostwa Powiatu Drwali w Kruczaju

Turystyka

Walory przyrodniczo – krajobrazowe gminy w postaci licznych atrakcji przyrodniczych, bliskości jezior, zabytków architektury oraz położenie na Szlaku Cysterskim należącym do Europejskiego Szlaku Cystersów, stwarza doskonałe warunki do atrakcyjnego spędzania czasu w lesie i nad wodą oraz do poszukiwań śladów historii. Dla amatorów turystyki pieszej i rowerowej przygotowano :

• Ścieżki edukacyjne i rekreacyjne:

1. Leśna ścieżka edukacji ekologicznej: leśny parking przy polu namiotowym i kąpielisku Ostromęcko wzdłuż północnego brzegu Jeziora Bierzwnik do leśniczówki Wielkie Buki.
2. Ścieżka rekreacyjna wokół jeziora Wygon: Wygon - Brzeziny

• Szlaki piesze i rowerowe:

- pieszo-rowerowy: Zieleniewo - północny skraj Rynny Zieleniewskiej - Łasko

- pieszo-rowerowy : Zieleniewo - południowy skraj Rynny Zieleniewskiej - Łasko

- pieszy : Zieleniewo – Golcza

- pieszy : wokół jezior Ramka i Chłodnickiego

- rowerowy : PKP Bierzwnik - Ostromęcko - Wielkie Buki - Rębusz

- wzdłuż jeziora Starzyce z grodziskiem – zespół pocysterski nad jeziorem Kuchta w Bierzwniku

• Szlaki turystyczne:

- szlak żółty: Grabowo – Camping Kile-Mile

- szlak niebieski : Rębusz – jezioro Bierzwnik – pole namiotowe i kąpielisko Ostromęcko - Kolsk- jezioro Osiek (15 km)

• Ścieżka historyczno-przyrodnicza - nad brzegiem jeziora Kuchta, łączy wzgórze klasztorne z parkiem wiejskim nad Koczynką.
• Ścieżka jazdy konnej: stadnina koni Zatom - jezioro Konotop - jezioro Piaski - jezioro Rokiet

Zabytki

Na obszarze gminy Bierzwnik do dzisiejszego dnia zachowały się liczne zabytki architektury - stare folwarki, obiekty sakralne i pałacowe - zespoły parkowe i obiekty archeologiczne.

Wykaz zabytkowych obiektów na terenie gminy Bierzwnik

Miejscowość	Obiekt zabytkowy
Bierzwnik	Kościół i klasztor pocysterski z przełomu XIII/XIV wieku
Bierzwnik	Ruiny browaru – spichlerza z około 1410 roku
Bierzwnik	Kościół p.w. M.B. Szkaplerznej
Bierzwnik	Grodzisko wczesnośredniowieczne
Breń	Kościół św. Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny z XX wieku
Górzno	Kościół z XIX wieku
Klasztorne	Kościół Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski - kamienno-ceglany z przełomu XV/XVI wieku
Kolsk	Chata nr 28 (d.49)
Zieleniewo	Kościół parafialny p.w. św. Jadwigi Śląskiej

• 

  Klasztor i kościół cysterski w Bierzwniku

• 

  Ruiny browaru-spichlerza

Demografia

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego na dzień 30 września 2012 roku, w gminie Bierzwnik zamieszkiwało 4851 osób: 2359 kobiet i 2492 mężczyzn, co stanowi 9,67 % ogólnej liczby mieszkańców powiatu choszczeńskiego. Gęstość zaludnienia na terenie gminy wynosi 20 osób na 1 km².

W latach 2004-2011 wielkość populacji w gminie przedstawiała się następująco:

Liczba mieszkańców gminy Bierzwnik
(stan na dzień 31 XII)

Rok	Liczba mieszkańców ogółem	Kobiety	Mężczyźni
2004	4850	2381	2469
2005	4845	2368	2477
2006	4795	2354	2441
2007	4732	2307	2425
2008	4735	2298	2437
2009	4722	2293	2429
2010	4723	2298	2425
2011	4868	2368	2500

System ochrony zdrowia

Świadczenia z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej na obszarze gminy Bierzwnik udzielane są w dni powszednie, w godz. 8.00 - 18.00, z wyłączeniem dni ustawowo wolnych od pracy. Opieka zdrowotna jest realizowana w gabinecie przychodni - a w przypadkach, gdy jest to medycznie uzasadnione również w domu pacjenta. Na terenie gminy funkcjonują 2 zakłady opieki zdrowotnej, oba umiejscowione w Bierzwniku, gdzie pacjenci są przyjmowani przez lekarzy rodzinnych. W Bierzwniku znajduje się 1 placówka (Punkt Apteczny) zajmująca się sprzedażą leków i innych produktów medycznych.

W 2011 r. wydatki na ochronę zdrowia wynosiły 0,5  % wydatków budżetu gminy .

Herb

Herb gminy Bierzwnik

Herbem Gminy jest znajdująca się w białym polu błękitna tarcza z wielką żółtą literą "B" umieszczoną w górnej jej części, poniżej litery widnieją trzy czerwone ryby o jednej głowie w czerwonej obwódce. Po bokach tarczy dwie gałązki dębu z sześcioma listkami na obydwu. Wzór herbu gminy określa uchwała Nr XXXI/159/94 Rady Gminy w Bierzwniku z dnia 26 maja 1994 r. w sprawie herbu Gminy Bierzwnik.

Miejscowości i sołectwa

Wykaz sołectw i miejscowości w gminie Bierzwnik

Sołectwo	Miejscowości należące do sołectwa
Bierzwnik	Bierzwnik, Smędowa
Breń	Breń , Gajno , Kawno, Kunica
Górzno	Bożejewko, Chełmienko, Górzno
Jaglisko	Jaglisko
Klasztorne	Klasztorne
Kolsk	Kolsk
Łasko	Chyże, Łasko
Pławno	Bukowie, Kłodzin , Pławienko , Pławno, Sojec
Płoszkowo	Budzice, Kruczaj, Płoszkowo
Przeczno	Przeczno, Trzebicz
Rębusz	Grzywna, Kosinek, Przykuna , Rębusz
Starzyce	Starzyce
Strumienno	Strumienno
Wygon	Antoniewko, Piaseczno, Wygon
Zieleniewo	Czapliska, Dołżyna, Malczewo, Zgorzel, Zdrójno, Zieleniewo
Ostromęcko	Krzywin, Kołecko, Ostromęcko

Bibliografia

1. Białecki Tadeusz. Słownik nazw fizjograficznych Pomorza Zachodniego. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2001. ISBN 8371412014
2. Brzustowicz, Grzegorz Jacek. Cystersi z Lasu Świętej Marii i Domena Państwowa w Bierzwniku (1286-1945). Choszczno: ASz - Artur Szuba,, 2004. ISBN 8391968006
3. Brzustowicz, Grzegorz Jacek. Z przeszłości domeny państwowej w Bierzwniku od XVI do XX wieku. Choszczno: ASz - Artur Szuba, , 2001. ISBN 8391555100
4. Gminna Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych dla Gminy Bierzwnik na lata 2008-2015. W: Biuletyn Informacji Publicznej Urząd Gminy w Bierzwniku. [online]. [Przeglądany 29 maja 2013]
5. Kondracki, Jerzy. Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002. ISBN 8301138971
6. Obwieszczenie Wojewody Szczecińskiego z dnia 18 listopada 1946 roku o przywróceniu i ustaleniu nazw miejscowości, położonych w powiecie Choszczeńskim. „Szczeciński Dziennik Wojewódzki” 1946, Nr 14, poz. 87
7. Ogłoszenie Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Szczecinie z dnia 2 czerwca 1958 r. w sprawie ogłoszenia podziału administracyjnego województwa szczecińskiego. „Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Szczecinie” 1958, Nr 7, poz. 30
8. Powiatowy Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Choszczeńskiego na lata 2004 -2007 z perspektywą na lata 2008 – 2011. W: Biuletyn Informacji Publicznej Starostwo Powiatowe w Choszcznie.[online]. [Przeglądany 20 czerwca 2013]
9. Program Ochrony Środowiska dla Gminy Bierzwnik na lata 2012-2015 z perspektywą na lata 2016-2019. W: Biuletyn Informacji Publicznej Gmina Bierzwnik. [online]. [Przegladany 30 lipca 2013]
10. Rozporządzenie Nr 12 Wojewody Gorzowskiego z dnia 24 listopada 1998 r. „Dziennik Urzędowy Województwa Gorzowskiego” 1998, Nr 20, poz. 640
11. Rozporządzenie Nr 7 Wojewody Zachodniopomorskiego z dnia 4 lutego 2008 r. „Dziennik Urzędowy Województwa Zachodniopomorskiego” 2008, Nr 20, poz. 365
12. Rozporządzenie Nr 34 Wojewody Zachodniopomorskiego z dnia 12 sierpnia 2008 r. „Dziennik Urzędowy Województwa Zachodniopomorskiego” 2008, Nr 73, poz. 1595;
13. Rozporządzenie Nr 123 Wojewody Zachodniopomorskiego z dnia 14 listopada 2006 r. „Dziennik Urzędowy Województwa Zachodniopomorskiego” 2006, Nr 114, poz. 2169
14. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 kwietnia 1990 roku w sprawie utworzenia Drawieńskiego Parku Narodowego. „Dziennik Ustaw” 1990, Nr 26, poz. 151 z późn. zm.
15. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw. „Dziennik Ustaw” 1975, Nr 17, poz. 92
16. Strategia Rozwoju Gminy Bierzwnik na lata 2008-2020. W: Biuletyn Informacji Publicznej Urząd Gminy w Bierzwniku. [online]. [Przeglądany 26 lipca 2013]
17. Strategia Rozwoju Turystyki Powiatu Choszczeńskiego na lata 2012-2015 z perspektywą na lata 2016-2020. W: Biuletyn Informacji Publicznej Starostwo Powiatowe w Choszcznie. [online]. [Przeglądany 9 lipca 2013]
18. Uchwała Nr XV/116/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Szczecinie z 7 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie szczecińskim. „Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Szczecinie” 1972, Nr 15, poz. 111
19. Ustawa z dnia 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa. „Dziennik Ustaw” 1998, Nr 96, poz. 603
20. Województwo zachodniopomorskie. Podregiony, powiaty, gminy. Szczecin: Urząd Statystyczny w Szczecinie, 2005 - 2012. ISSN 1733-103X
21. Zarządzenie Nr 74 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 2 grudnia 2008 r. w sprawie nadania numerów drogom krajowym. „Dziennik Urzędowy Ministra Infrastruktury” 2008, Nr 15, poz. 79
22. Zarządzenie Nr 1/2009 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Szczecinie z dnia 9 stycznia 2009 r. „Dziennik Urzędowy Województwa Zachodniopomorskiego” 2009 r., Nr 5, poz. 187
23. Zarządzenie Nr 4 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Szczecinie z dnia 9 stycznia 2009 r. „Dziennik Urzędowy Województwa Zachodniopomorskiego” 2009, Nr 5, poz. 190

Linki zewnętrzne

• Starostwo Powiatowe w Choszcznie
• Bank Danych Lokalnych
• Powiatowy Urząd Pracy w Choszcznie
• Kuratorium Oświaty w Szczecinie
• Archidiecezja Szczecińsko-Kamieńska
• Regionalne Towarzystwo Historyczne Ziemi Choszczeńskiej
• Nadleśnictwo Bierzwnik
• Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Szczecinie
• Gminny Ośrodek Kultury w Bierzwniku
• Szlak Cysterski w Polsce
• Urząd Statystyczny w Szczecinie
• Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, Szczecin

Zobacz też

• Statystyczne Vademecum Samorządowca
• Zachodniopomorski Urząd Wojewódzki w Szczecinie
• Narodowy Fundusz Zdrowia
• Gmina Choszczno
• Gmina Drawno
• Gmina Krzęcin
• Gmina Pełczyce
• Gmina Recz

Autor opracowania: Elżbieta Malinowska