Leszek Czyż
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
Autor opracowania: Andrzej Androchowicz
| Leszek Czyż | |||
| aktor-lalkarz | |||
| |||
| Data urodzenia | 8 marca 1942 | ||
| Miejsce urodzenia | Lublin | ||
Leszek Czyż (ur. 1942) – aktor-lalkarz
Życiorys
Leszek Czyż urodził się 8 marca 1942 roku w Lublinie. W latach 1956-1958 uczęszczał do Liceum Technik Teatralnych w Warszawie. Eksternistyczny egzamin dla aktorów-lalkarzy zdał w 1972 roku.
Zadebiutował w 1958 roku na scenie Państwowego Teatru Lalki i Aktora w Lublinie, którym kierowała Maryla Kędra. Ze sceną ta związany był przez dwa lata.
W 1960 roku, na zaproszenie Maryli Kędry, która objęła dyrekcję Teatru Lalek „Pleciuga”, przeniósł się do Szczecina. Na szczecińskiej scenie występował przez siedem lat.
W latach 1967-1969 pracował w Teatrze Lalek „Baj” w Warszawie, a potem w Teatrze Lubuskim im. Leona Kruczkowskiego w Zielonej Górze (1969-1974).
W 1974 roku powrócił do Szczecina. Do 2011 roku ponownie grał w „Pleciudze”. Przez wiele lat działał w Radzie Artystycznej Teatru. Mimo przejścia na emeryturę (31 sierpnia 2011) nadal jest artystycznie aktywny. Jego dorobek sceniczny jest niezwykle bogaty i różnorodny. Rolą, z którą najbardziej utożsamia go dziecięca publiczność, jest Kubuś Puchatek. Popularność przyniosła mu też rola Świętego Mikołaja, w którą artysta wciela się co roku w specjalnych przedstawieniach świątecznych organizowanych przez szczeciński teatr lalek.
Aktor był czynnym działaczem amatorskiego ruchu teatralnego. Prowadził warsztaty oraz zajęcia z edukacji teatralnej dla dzieci i młodzieży szkolnej.
Od 1987 jest członkiem ZASP. Przez trzy kadencje działał w Zarządzie Koła ZASP przy Teatrze Lalek „Pleciuga”. W latach 1993-1999 był członkiem Głównej Komisji Rewizyjnej. W latach 1999-2006 przewodniczył Oddziałowej Komisji Rewizyjnej. Do roku 2014 pełnił funkcję członka Zarządu Oddziału ZASP w Szczecinie.
Teatr Lalek „Pleciuga” (Szczecin)
| Tytuł | Autor | Reżyseria | Forma twórczości | Postać | Data premiery |
|---|---|---|---|---|---|
| Jabłoneczka | Jan Wilkowski wg Karla Czernego | Maryla Kędra | obsada aktorska | 27 sierpnia 1960 | |
| Brzydkie kaczątko | Kazimiera Jeżewska wg Hansa Christiana Andersena | Maryla Kędra | obsada aktorska | Brzydkie kaczątko | 10 września 1960 |
| Czarodziejska fujarka | Maria Siedmiograjowa | Jan Galewicz | obsada aktorska | 4 marca 1961 | |
| Kolorowe ptaki | Jadwiga Morawska, Irena Pikiel | Włodzimierz Dobromilski | obsada aktorska | 1 czerwca 1961 | |
| Koziołek Matołek | Kornel Makuszyński | Krzysztof Niesiołowski | obsada aktorska | 14 października 1961 | |
| Zaklęty kaczor | Maria Kann | Michał Zarzecki | obsada aktorska | 4 marca 1962 | |
| Marcelianek Majster Klepka | Stefan Themerson | Włodzimierz Dobromilski | obsada aktorska | 5 maja 1962 | |
| Wesoły listonosz | Jadwiga Morawska | Włodzimierz Dobromilski | obsada aktorska | 11 stycznia 1963 | |
| Baśń o zmarnowanym czasie | Eugeniusz Szwarc | Włodzimierz Dobromilski | obsada aktorska | 1 czerwca 1963 | |
| Przyjaciel, czy wróg? | W. Andrejewicz, S. Prokofiewa | Arnold Burow | obsada aktorska | 12 listopada 1963 | |
| Nowe szaty króla | Aleksander Maliszewski wg Hansa Christiana Andersena | Krzysztof Niesiołowski | obsada aktorska | 5 września 1964 | |
| Niebieski piesek | Gyula Urban | Włodzimierz Dobromilski | obsada aktorska | 13 czerwca 1965 | |
| Doradcy króla Hydropsa | Stanisław Lem | Krzysztof Niesiołowski | obsada aktorska | 13 listopada 1965 | |
| Szu-Hin. Dziewczynka z ryżowych pól | Anna Świrszczyńska | Krzysztof Niesiołowski | obsada aktorska | 27 marca 1966 | |
| Smocza legenda | Hanna Januszewska | Włodzimierz Dobromilski | obsada aktorska | 23 lipca 1966 | |
| Zimowa przygoda | Krzysztof Orski | Włodzimierz Dobromilski | obsada aktorska | 14 listopada 1966 | |
| Kopciuszek | Eugeniusz Szwarc | Włodzimierz Dobromilski | obsada aktorska | 20 października 1974 | |
| Kot w walizce | Genadyj Cyfierow, Henryk Sapgir | Włodzimierz Dobromilski | obsada aktorska | 12 stycznia 1975 | |
| Żołnierz i bieda | Samuel Marszak | Włodzimierz Dobromilski | obsada aktorska | 19 października 1975 | |
| Kramik Mikołaja Gwiazdora | Natalia Gołębska | Zofia Miklińska | obsada aktorska | Bartek - Niedźwiedź | 20 grudnia 1975 |
| Konik Garbusek | Piotr Jerszow | Stanisław Ochmański | obsada aktorska | 23 kwietnia 1977 | |
| Struga | Leonid Leonow | Władysław Tomasz Stecewicz | obsada aktorska | 30 października 1977 | |
| Baśń o zaklętym kaczorze | Maria Kann | Włodzimierz Dobromilski | obsada aktorska | Wicher | 26 grudnia 1977 |
| Biała bajka | Walery Petrow | Marina Goczewa | obsada aktorska | 2 lipca 1978 | |
| Szopka krakowska | Stanisław i Tadeusz Estreicherowie | Bohdan Radkowski | obsada aktorska | 25 listopada 1978 | |
| O krasnoludkach i o sierotce Marysi | Maria Konopnicka | Stanisław Stapf | asystent reżysera, obsada aktorska | Król Błystek | 12 maja 1979 |
| Kaczka Działaczka | Zbigniew Poprawski | Jan Potiszil | obsada aktorska | 19 kwietnia 1980 | |
| Przygody Pifa | Eugenia Żukowska, Miriam Astrachan | Grażyna Wojtczak, Zbigniew Wilczyński | obsada aktorska | 29 czerwca 1980 | |
| Kieszonkowe przygody | Bułat Okudżawa | Wojciech Kobrzyński | obsada aktorska | Bananowy Baran | 14 marca 1981 |
| Bułanek | Henryk Sapgir | Włodzimierz Dobromilski | obsada aktorska | 27 marca 1982 | |
| Baśń o pięciu braciach | Sergiusz Obrazcow, Sergiusz Preobrażeński | Juliusz Wolski | obsada aktorska | 7 listopada 1982 | |
| Kopciuszek | Eugeniusz Szwarc | Włodzimierz Dobromilski | obsada aktorska | 28 października 1984 | |
| Słowik | Joachim Knauth wg Hansa Christiana Andersena | Aleksiej Lelawski | obsada aktorska | 31 marca 1985 | |
| Mały Klaus i duży Klaus, czyli jak zdobyć korzec złota | Waldemar Żyszkiewicz | Maciej K. Tondera | obsada aktorska | 4 maja 1986 | |
| Przygody małego lewka | Hana Doskočilova-Sekyrkovâ | Władysław Tomasz Stecewicz | obsada aktorska | Lwia Mądrość; Tata - Lis pustynny | 11 września 1986 |
| Pożarcie królewny Bluetki | Maciej Wojtyszko | Włodzimierz Dobromilski | obsada aktorska | 10 kwietnia 1988 | |
| W gościnie u hipopotama | Tina Hercberg, Paul Šenhofs | Władysław Bogacz | obsdada aktorska | 26 czerwca 1988 | |
| Piękna i bestia | František Hrubin | Tomaš Dvořak | obsada aktorska | Zalotnik Głupski | 19 marca 1989 |
| Gwiazdka do pozłoty, czyli diabelskie psoty | Ewa Laue | Władysław Owczarzak | obsada aktorska | 30 listopada 1989 | |
| Trzy bajki o smoku | Milada Masatowa | Matej Kopecky | obsada aktorska | Smok | 1 marca 1990 |
| Trzy świnki | Siergiej Michałkow | Aleksiej Leliawski | asystent reżysera, obsada aktorska | 9 marca 1991 | |
| Świniopas | Jadwiga Żylińska | Krystyna Jakóbczyk | obsada aktorska | Karczmarz z gospody „Pod pantofelkiem księżniczki”; Król | 17 października 1992 |
| Gwiazdka kota Filemona | Sławomir Grabowski, Marek Nejman | Zbigniew Niecikowski | obsada aktorska | 6 grudnia 1991 | |
| Wagary | Bogusław Kierc | Bogusław Kierc | obsada aktorska | Bululu | 27 marca 1992 |
| Tygrysek i piraci | Hanna Januszewska | Włodzimierz Dobromilski | obsada aktorska | 30 maja 1992 | |
| Świniopas | Jadwiga Żylińska wg Hansa Christiana Andersena | Krystyna Jakóbczyk | obsada aktorska | 17 października 1992 | |
| Przyjaciele czyli, o słoniu, który nie chciał być pompą | Henryk Sapgir, Gienadij Cyfierow | Jan Plewako | asystent reżysera, obsada aktorska | 11 września 1993 | |
| Cudoki krakowskie, czyli szopka po polsku | Bohdan Głuszczak | Bohdan Głuszczak | obsada aktorska | Dziad; Kowal; Król Ruski | 4 grudnia 1993 |
| Patyki i patyczki | Bogusław Kierc wg ks. Jana Twardowskiego | Bogusław Kierc | asystent reżysera, obsada aktorska | Ktoś | 28 maja 1994 |
| Buratino | Aleksy Szapiro | Aleksiej Leliawski | asystent reżysera, obsada aktorska | Duremar | 17 września 1994 |
| Dwa serca, czyli zakochane instrumenty | Dariusz Kamiński | Dariusz Kamiński | obsada aktorska | „Potworny” Dozorca; Stary kontrabas | 11 lutego 1995 |
| Pan Twardowski | Waldemar Wolański | Waldemar Wolański | obsada aktorska | Karczmarz | 15 września 1995 |
| Calineczka | Hans Christian Andersen | Valdis Pavlovskis | asystent reżysera; obsada aktorska | 30 maja 1996 | |
| Królowa Śniegu | Hans Christian Andersen | Anna Augustynowicz | asystent reżysera, obsada aktorska | Diabeł; Narcyz; Ren; Rozbójnik | 16 listopada 1996 |
| Śnieżynek | Artur Daniel Liskowacki | Zbigniew Niecikowski | obsada aktorska | Bałwan | 22 lutego 1997 |
| Bajka o rybaku i rybce | Aleksander Puszkin | Tatiana Malinowska-Tyszkiewicz | asystent reżysera, obsada aktorska | Skomoroch | 29 listopada 1997 |
| Chatka Puchatka | Alan Alexander Milne | Przemysław Żychowski | obsada aktorska | Kubuś Puchatek | 5 marca 1999 |
| Dziadek do orzechów | Ernst Theodor Amadeus Hoffmann | Valdis Pavlovskis, Paul Šenhofs | asystent reżysera, obsada aktorska | 18 listopada 1999 | |
| Historia księcia Pipo... | Pierre Gripari | Aleksander Maksymiak | asystent reżysera, obsada aktorska | Majordomus; Biskup; Doktor; Kruk | 18 maja 2000 |
| Konik Garbusek | Piotr Jerszow | Arkadiusz Klucznik | obsada aktorska | Car | 16 czerwca 2001 |
| Pan Twardowski | Waldemar Wolański | Waldemar Wolański | obsada aktorska | Karczmarz | 20 września 2001 |
| Historia o ptaku Cis | Joanna Kulmowa | Aleksander Maksymiak | asystent reżysera, obsada aktorska | Ptasznik | 15 czerwca 2002 |
| Śpiąca królewna | Beata Pejcz | Beata Pejcz | obsada aktorska | Król; Służący II | 25 maja 2003 |
| Tymoteusz wśród ptaków | Jan Wilkowski | Zbigniew Niecikowski | asystent reżysera | 20 września 2003 | |
| Szewczyk Dratewka | Maria Kownacka | Aleksander Maksymiak | obsada aktorska | Król | 9 kwietnia 2005 |
| Czarny Koń Trzygława | Marek Maj | Zbigniew Niecikowski | obsada aktorska | Wyszak | 1 lipca 2005 |
| Tajemnica Czarciego Błota | Małgorzata Kamińska-Sobczyk | Małgorzata Kamińska-Sobczyk | obsada aktorska | Dar Wiedźm;Zaklęte Drzewo | 10 września 2005 |
| Dzikie łabędzie-ci | Viola Bogorodź, Marek Ciunel | Marek Ciunel | obsada aktorska | Akwizytor, Krasnal | 19 listopada 2005 |
| Krzesiwo | Hans Christian Andersen | Zbigniew Niecikowski | obsada aktorska | Król | 10 listopada 2007 |
| Bałwan i inni | Dariusz Kamiński | Dariusz Kamiński | obsada aktorska | 2 grudnia 2007 | |
| Kopciuszek | Barbara Niecikowska i Elżbieta Beata Nowak (opracowanie tekstu) wg Tatiany Gabe | Valdis Pavlovskis | obsada aktorska | Dworzanin I; Król | 31 maja 2009 |
| Tańcząca gazela i magiczny tam-tam | Liliana Bardijewska | Zbigniew Niecikowski | obsada aktorska | 28 maja 2010 | |
| Moc prezentów | Izabela Degórska | Zbigniew Niecikowski | obsada aktorska | Boruta/Święty Mikołaj | 3 grudnia 2010 |
| Tymoteusz i Mikołajki | Jan Wilkowski | Zbigniew Niecikowski | obsada aktorska | 1 grudnia 2013 |
Zdjęcia ze spektakli
Leszek Czyż w karykaturze Arkadiusza Gacparskiego
Jako Kubuś Puchatek w Chatce Puchatka (1999)
Telewizja
| Tytuł | Autor | Reżyseria | Realizacja TV | Forma twórczości | Postać | Data emisji |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Szopka krakowska | Stanisław i Tadeusz Estreicherowie | Bohdan Radkowski | obsada aktorska | 1981 | ||
| Kopciuszek | Eugeniusz Szwarc | Włodzimierz Dobromilski | Bohdan Radkowski | asystent reżysera | 1985 |
Odznaczenia
- 1978 – Zasłużony Działacz Kultury
- 1983 – Srebrny Krzyż Zasługi
- 1986 – Medal 40-lecia PRL
- 2005 – Złoty Krzyż Zasługi
- 2014 – Złota Odznaka Honorowa Gryfa Zachodniopomorskiego za zasługi położone dla Rozwoju Pomorza Zachodniego
Bibliografia
- Robert Cieślak, Elżbieta Stelmaszczykowa, Pół wieku Teatru Lalek w Szczecinie. „Rusałka” – „Pleciuga” 1953-2003, Teatr Lalek „Pleciuga”, Szczecin 2004
- Materiały ze zbiorów Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie
