Leszek Zalewski

Leszek Zalewski
aktor, reżyser
Data urodzenia	7 listopada 1933
Miejsce urodzenia	Toruń

Odznaka Honorowa Gryfa Zachodniopomorskiego

Leszek Zalewski (ur. 1933) – aktor, reżyser

Życiorys

Leszek Antoni Zalewski urodził się 7 listopada 1933 roku w Toruniu. Studiował na Wydziale Artystyczno-Dydaktycznym Sztuk Pięknych Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu (1956). Eksternistyczny egzamin aktorski (aktor-lalkarz) zdał w 1974 roku.

Początkowo uczył rysunku w szkole budowlanej w Nowym Sączu. Wraz z miejscowymi pasjonatami poezji, Tadeuszem Szczepankiem i Wacławem Chrząstowskim, założył Teatr Słowa „Akapit”. Jako instruktor, recytator i aktor wspólnie z młodzieżą wystawiał programy poetyckie nagradzane na ogólnopolskich festiwalach. Także projektował scenografię. W 1970 roku został zatrudniony jako adept w Teatrze Lalek „Banialuka” w Bielsku Białej. Na scenie zadebiutował 15 stycznia 1971 roku rolą Turonia w przedstawieniu Chodzi Turoń, paszczą kłapie.

Od 1971 roku jest związany ze Szczecinem. Był aktorem Teatru Lalek „Pleciuga” (1971-1989). Już po przejściu na emeryturę podjął stałą współpracę z Teatrem Polskim oraz jego sceną kabaretową Czarny Kot Rudy. Grał również na innych scenach Szczecina – w Teatrze Kameralnym, Teatrze Krypta, Piwnicy przy Krypcie oraz w Teatrze „13 Muz”, gdzie reżyserował, był scenografem i aktorem. Tu wystawił m.in. wysoko ocenione i nagrodzone na Ogólnopolskim Przeglądem Teatrów Małych Form w Szczecinie spektakle I zamieszanie w magiach wielkie wg Jerzego Harasymowicza (1972) oraz Motyla miałem sen – opowieść o Nykyforze Drowniaku wg własnego scenariusza (1976).

Jest konferansjerem. Przez wiele lat prowadził koncerty Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Organowej i Kameralnej w Kamieniu Pomorskim. Współpracował także z Towarzystwem Muzycznym im. Henryka Wieniawskiego, Filharmonią Szczecińską i Rozgłośnią Polskiego Radia w Szczecinie.

Jako uznany recytator i popularyzator poezji, aktywnie działa w Towarzystwie Kultury Teatralnej. Jest członkiem Zarządu Okręgowego. Był wielokrotnym laureatem Ogólnopolskiego Festiwalu Poezji im. K.I. Gałczyńskiego w Szczecinie (1964-1968). Obecnie zasiada w jury wielu konkursów recytatorskich, m.in. Ogólnopolskiego Konkursu Recytatorskiego, organizowanego przez Towarzystwo Kultury Teatralnej. Od lat uczestniczy jako recytator w Szczecińskim Salonie Poezji (Zamek Książąt Pomorskich).

Uchodzi za artystę, dla którego kultura słowa jest sprawą nadrzędną. Prowadzi edukację teatralną w szkołach województwa zachodniopomorskiego (m.in. Letnia Akademia Teatralna w Stepnicy). Na polu sztuki działa często charytatywnie. Znany jest ze swojej pasji społecznikowskiej. Oprócz teatru interesuje się filozofią. Od wielu lat pisze dzienniki.

Jest członkiem Związku Artystów Scen Polskich. Obecnie piastuje funkcję Przewodniczącego Oddziałowej Komisji Rewizyjnej.

Ma trzy córki - Małgorzatę, Hannę i Zofię.

Teatr (Szczecin)

Tytuł	Autor	Reżyseria	Forma twórczości	Postać	Teatr	Data premiery
Pięć małych pingwinów	Boris Apriłow	Leszek Zalewski	reżyseria		Teatr Lalek „Pleciuga”	20 stycznia 1972
Marcelianek Majster Klepka	Stefan Themerson	Krzysztof Niesiołowski	obsada aktorska		Teatr Lalek „Pleciuga”	15 kwietnia 1972
Ballada o niesłychanej wojnie kaszanej	Joanna Kulmowa	Krzysztof Niesiołowski	obsada aktorska	Officyjer; Sułtan turecki	Teatr Lalek „Pleciuga”	2 grudnia 1972
I zamieszanie w magiach wielkie	Jerzy Harasymowicz	Leszek Zalewski	reżyseria, obsada aktorska		Teatr „13 Muz”	1972
Mój przyjaciel Trapcio	Wanda Rosik	Leszek Zalewski	reżyseria		Teatr Lalek „Pleciuga”	15 kwietnia 1973
Przygody Tymoteusza Rymcimci	Jan Wilkowski	Edward Dobraczyński	obsada aktorska		Teatr Lalek „Pleciuga”	30 grudnia 1973
O pięknej Pulcheryi i szpetnej Bestyi	Jan Ośnica	Zbigniew Poprawski	obsada aktorska		Teatr Lalek „Pleciuga”	24 marca 1974
Detektyw Lis prowadzi śledztwo	Gyula Urban	Andrzej Rettinger	obsada aktorska		Teatr Lalek „Pleciuga”	1 grudnia 1974
Bal u króla Lula	Zbigniew Poprawski	Zbigniew Poprawski	obsada aktorska		Teatr Lalek „Pleciuga”	14 czerwca 1975
Żołnierz i Bieda	Samuel Marszak	Włodzimierz Dobromilski	obsada aktorska		Teatr Lalek „Pleciuga”	19 października 1975
Kramik Mikołaja Gwiazdora	Natalia Gołębska	Zofia Miklińska	asystent reżysera, obsada aktorska	Herod Król; Mikołaj Gwiazdor	Teatr Lalek „Pleciuga”	20 grudnia 1975
Motyla miałem sen - opowieść o Nykyforze Drowniaku	Leszek Zalewski (scenariusz)	Leszek Zalewski i Grażyna Wojtczak	reżyseria, obsada aktorska		Teatr „13 Muz”	15 marca 1976
Kiedy rozkwitnie margerytka	Rada Moskova	Bohdan Radkowski	obsada aktorska		Teatr Lalek „Pleciuga”	24 kwietnia 1976
O Kasi, co gąski zgubiła	Maria Kownacka	Włodzimierz Dobromilski	obsada aktorska	Kowal; Ten, co niesie gwiazdę	Teatr Lalek „Pleciuga”	11 grudnia 1976
Konik Garbusek	Piotr Jerszow	Stanisław Ochmański	obsada aktorska		Teatr Lalek „Pleciuga”	23 kwietnia 1977
Struga	Leonid Leonow	Władysław Tomasz Stecewicz	obsada aktorska		Teatr Lalek „Pleciuga”	30 października 1977
Baśń o zaklętym kaczorze	Maria Kann	Włodzimierz Dobromilski	obsada aktorska	Księżyc; Ojciec; Zaczarowana Kula	Teatr Lalek „Pleciuga”	26 grudnia 1977
Królewna i echo	Vlasta Pospisilova	Włodzimierz Dobromilski	obsada aktorska		Teatr Lalek „Pleciuga”	1 października 1978
Szopka krakowska	Stanisław i Tadeusz Estreicher	Bohdan Radkowski	obsada aktorska		Teatr Lalek „Pleciuga”	25 listopada 1978
Złoty klucz (O chłopie, co wszystkich zwodził)	Jan Ośnica	Włodzimierz Dobromilski	obsada aktorska	Św. Piotr	Teatr Lalek „Pleciuga”	26 marca 1979
Bajka o żołnierzu i śmierci	Jacek Jokiel	Jacek Jokiel	obsada aktorska		Teatr Lalek „Pleciuga”	29 września 1979
Kaczka Działaczka	Zbigniew Poprawski	Jan Potiszil	obsada aktorska		Teatr Lalek „Pleciuga”	19 kwietnia 1980
Przygody Pifa	Eugenia Żukowska, Miriam Astrachan	Grażyna Wojtczak i Zbigniew Wilczyński	obsada aktorska		Teatr Lalek „Pleciuga”	29 czerwca 1980
Kieszonkowe przygody	Bułat Okudżawa	Wojciech Kobrzyński	obsada aktorska		Teatr Lalek „Pleciuga”	14 marca 1981
Porwanie w Tiuturlistanie	Wojciech Żukrowski	Bohdan Radkowski	obsada aktorska		Teatr Lalek „Pleciuga”	14 października 1981
Gamak - czyli beczka śpiewu	Andrzej Szymalski	Teresa Mróz-Jarząbek	obsada aktorska		Teatr Lalek „Pleciuga”	27 czerwca 1982
Latający wiatrak	Alina Afanasjew	Krzysztof Niesiołowski	obsada aktorska	Płaksa III; Król Karo; Kot Mruczek	Teatr Lalek „Pleciuga”	28 kwietnia 1984
Słowik	Joachim Knauth wg Hansa Christiana Andersena	Aleksiej Leliawski	obsada aktorska		Teatr Lalek „Pleciuga”	31 marca 1985
Mały Klaus i duży Klaus, czyli jak zdobyć korzec złota	Waldemar Żyszkiewicz	Maciej K. Tondera	obsada aktorska		Teatr Lalek „Pleciuga”	4 maja 1986
O straszliwym smoku i dzielnym szewczyku, prześlicznej królewnie i królu Gwoździku	Maria Kownacka	Maciej K. Tondera	obsada aktorska		Teatr Lalek „Pleciuga”	7 lipca 1987
Kulawy kogucik	Rada Moskowa	Marina Goczewa	obsada aktorska	Kogut; Królewski Mądrala	Teatr Lalek „Pleciuga”	21 listopada 1987
Gwiazdka do pozłoty i diabelskie psoty	Ewa Laue	Władysław Owczarzak	obsada aktorska		Teatr Lalek „Pleciuga”	30 listopada 1989
Wakacje smoka Bonawentury	Maciej Wojtyszko	Włodzimierz Dobromilski	obsada aktorska		Teatr Lalek „Pleciuga”	7 kwietnia 1990
Tygrysek i piraci	Hanna Januszewska	Włodzimierz Dobromilski	obsada aktorska		Teatr Lalek „Pleciuga”	30 maja 1992
Koniom i zakochanym siano pachnie inaczej (spektakl kabaretowy)			obsada aktorska		Piwnica przy Krypcie	13 listopada 1993
Czarny Kot Rudy (wieczór kabaretowy)		Adam Opatowicz	obsada aktorska		Piwnica przy Krypcie	19 listopada 1993
No i jak będzie? Z tym wszystkim (I co będzie)	Edward Stachura	Adam Opatowicz	obsada aktorska		Teatr Krypta	5 lutego 1994
Cztery koty, czyli pies z kulawą nogą (program składany)		Adam Opatowicz	obsada aktorska		Teatr Polski	7 listopada 1998
Wizyta starszej pani	Friedrich Dürrenmatt	Ryszard Major	obsada aktorska	Ochmistrz	Teatr Polski	6 lutego 1999
Rewizor	Mikołaj Gogol	Wojciech Solarz	obsada aktorska	Stiepan Iwanowicz Korobkin	Teatr Polski	29 maja 1999
Antygona	Sofokles	Tatiana Malinowska-Tyszkiewicz	obsada aktorska	Terezjasz	Teatr Polski	16 października 1999
Wesele	Stanisław Wyspiański	Janusz Józefowicz	obsada aktorska	Hetman	Teatr Polski	2 września 2000
Mistrz i Małgorzata	Michaił Bułhakow	Adam Opatowicz	obsada aktorska	Doktor Strawiński	Teatr Polski	9 grudnia 2000
Czarownice z Salem	Arthur Miller	Jacek Bunsch	obsada aktorska	Francis Nurse	Teatr Polski	6 kwietnia 2002
Kordian	Juliusz Słowacki	Andrzej Rozhin	obsada aktorska	Ksiądz,	Teatr Polski	21 września 2002
Wpoezjowstąpienie	Konstanty Ildefons Gałczyński	Michał Janicki	obsada aktorska		Teatr Kameralny	12 marca 2003
Faust tragedii część I i II	Johann Wolfgang Goethe	Ryszard Major	obsada aktorska	Duch; Dyplomata; Linkeus Strażnik; Wędrowiec	Teatr Polski	8 listopada 2003
Sen nocy letniej	William Shakespeare	Adam Opatowicz	obsada aktorska	Elf	Teatr Polski	12 sierpnia 2004
Cień	Wojciech Młynarski	Adam Opatowicz	obsada aktorska	Dworzanin	Teatr Polski	18 czerwca 2005
Wieczór z Leszczem niekonwencjonalny			obsada aktorska		Teatr Kameralny	10 marca 2012

W teatrze

• 

  Monolog z Bölla w programie Impresje poetyckie

• 

  W spektaklu Motyla miałem sen (1976)

• 

  Czterdziestolecie pracy artystycznej Leszka Zalewskiego. Z tyłu Danuta Kamińska, wiceprzewodnicząca Oddziału ZASP w Szczecinie (2011)

Radio

Tytuł słuchowiska	Autor	Reżyseria	Adaptacja radiowa	Rodzaj twórczości	Postać	Data pierwszej emisji
Sen zmarły na dolinie	Tadeusz Nowak	Julia Zyblewska	Stanisław Wit Wiliński	obsada aktorska		1 listopada 1971
Dziś w nocy zrodzi się gwiazda - Hamlet?	wiersze różnych poetów		Alina Głowacka	obsada aktorska		12 grudnia 1971
Pasjans zimowy (w ramach cyklu Szczecińskie popołudnia)	Jerzy Harasymowicz	Leszek Zalewski		reżyseria, obsada aktorska		24 grudnia 1971
Marca łaciate koźlę – wiersze Jerzego Harasymowicza (w ramach cyklu Szczecińskie popołudnia)	Jerzy Harasymowicz		Leszek Zalewski	adaptacja radiowa, obsada aktorska		24 marca 1972
Co wielkość tworzy	wiersze różnych poetów	Leszek Zalewski		reżyseria, obsada aktorska		17 listopada 1972
Zimowe wiersze	wiersze różnych poetów	Leszek Zalewski	Leszek Zalewski	reżyseria, adaptacja radiowa		12 stycznia 1973
Ona idzie, ona płynie	Stanisław Wit Wiliński	Julia Zyblewska	Stanisław Wit Wiliński	obsada aktorska		22 lipca 1974
Ość w gardle – wiersze Williama Shakespeare'a (w ramach cyklu Szczecińskie popołudnia)	William Shakespeare	Julia Zyblewska	Zbigniew Kosiorowski	obsada aktorska		30 sierpnia 1974
Chopin i jesień	wiersze różnych poetów		Leszek Zalewski	adaptacja radiowa, obsada aktorska		17 października 1974
Wieczna obietnica	Joseph Conrad	Julia Zyblewska	Leszek Zalewski	adaptacja radiowa, obsada aktorska		6 grudnia 1974
Szczecińskie wiosny	wiersze różnych poetów	Julia Zyblewska	Ryszard Grabowski	obsada aktorska		29 maja 1975
W Audelsues	Tadeusz Piotrowski	Julia Zyblewska		obsada aktorska		23 czerwca 1975
Miasto nad Newą	wiersze różnych poetów	Julia Zyblewska	Halina Lizińczyk	obsada aktorska		6 listopada 1975
Motyla miałem sen...	Leszek Zalewski (scenariusz)	Leszek Zalewski		scenariusz, reżyseria, obsada aktorska		19 kwietnia 1976
Piękna nasza Polska cała	wiersze różnych poetów		Halina Lizińczyk	obsada aktorska		22 lipca 1976
Jesień w zimowej tonacji	Ryszard Liskowacki	Sylwester Woroniecki		obsada aktorska		27 marca 1980
Na krawędzi białej ciszy	Zbigniew Kosiorowski	Sylwester Woroniecki		obsada aktorska	Karol	26 października 1980
Porfirion Osiełek, czyli Klub Świętokradców	Konstanty Ildefons Gałczyński	Adam Opatowicz	Adam Opatowicz	obsada aktorska		od 6 kwietnia do 24 maja 2003

Telewizja

Tytuł sztuki	Autor	Reżyseria	Realizacja telewizyjna	Postać	data premiery
Joanna	Teresa Sobańska-Dąbrowska, Henryk Boukołowski	Jerzy Wójcik	Ryszard Zawidowski	obsada aktorska	19 stycznia 1976
Medea	Eurypides	Jerzy Wójcik (także adaptacja)	Ryszard Zawidowski	obsada aktorska	6 lutego 1978

Nagrody i wyróżnienia

• 1972 – III nagroda za przedstawienie I zamieszanie w magiach wielkie wg Jerzego Harasymowicza w Teatrze „13 Muz” na VII Ogólnopolskim Przeglądzie Teatrów Małych Form w Szczecinie
• 1976 – Nagroda Specjalna MKiS i I nagroda Komisji Artystycznej za walory poetyckie i inscenizację monodramu Motyla miałem sen na XI Ogólnopolskim Przeglądzie Małych Form Teatralnych w Szczecinie

Odznaczenia

• 1968 – Zasłużony Działacz Kultury
• 1978 – Honorowa Odznaka Towarzystwa Przyjaciół Szczecina
• 1983 – Odznaka Honorowa Gryfa Pomorskiego
• 1986 – Srebrny Krzyż Zasługi
• 2007 – Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
• 2016 – Złota Odznaka Honorowa Gryfa Zachodniopomorskiego
• 2022 – Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”

Bibliografia

• Encyklopedia Szczecina t. I A-O (pod red. Tadeusza Białeckiego, autor hasła Ryszard Markow), Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 1999
• Zbigniew Jarzębowski, Słuchowiska szczecińskiego radia, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2009
• Artur Daniel Liskowacki, Ryszard Markow, Małe sceny wielkiego zamku. Teatr Krypta i Piwnica przy Krypcie, Zamek Książąt Pomorskich, Szczecin 2015

Inne źródła

• Strona internetowa Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie

Autor opracowania: Andrzej Androchowicz