Szczecińskie Przedsiębiorstwa Autobusowe
Szczecińskie Przedsiębiorstwa Autobusowe – utworzone w latach 1997 – 1999, na bazie Miejskiego Zakładu Komunikacyjnego (MZK), spółki komunalne Szczecina realizujące przewozy pasażerskie na zlecenie Zarządu Dróg i Transportu Miejskiego (ZDiTM):
- Szczecińskie Przedsiębiorstwo Autobusowe „Klonowica” Spółka z o.o. (SPAK) (udział miasta: 100%)[1]
- Szczecińskie Przedsiębiorstwo Autobusowe „Dąbie” Spółka z o.o. (SPAD) (udział miasta: 100%)[2]
- Szczecińsko - Polickie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne Spółka z o.o. (SPPK) (współwłasność gmin Szczecin i Police)[3]
Szczecińskie Przedsiębiorstwo Autobusowe „Klonowica"
Przedsiębiorstwo powstało 1 listopada 1999 roku na bazie zajezdni autobusowej i bazy remontowej przy ul. Klonowica 5. Obsługuje dzienne trasy autobusów głównie na lewobrzeżu miasta, w centrum Szczecina (75, 67, 60, 53, 51, 57, 58, 59, 63, 68, 69, 70, 74, 76, 78, 80, 82, 83, 87, 88) i dwie linie pospieszne na prawobrzeże (A i B) oraz linie nocne (521, 525, 527, 528, 529)[4].
Szczecińskie Przedsiębiorstwo Autobusowe „Dąbie"
Powstało 1 listopada 1999 roku na bazie zajezdni autobusowej w Dąbiu, ul. Struga 10. Autobusy tego przedsiębiorstwa obsługują linie dzienne (52, 54, 55, 55b, 56, 61, 61b, 64, 65, 66, 71, 73d, 73z, 77, 79, 81, 84), linie pospieszne (A, B, C, D, E i G) oraz linie nocne (533 i 534)[5].
Szczecińsko - Polickie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne (SPPK)
Powstało 1 lutego 1997 z polickiej zajezdni Miejskiego Zakładu Komunikacyjnego w Szczecinie. Jego siedziba mieści się w Policach, ul. Fabryczna 21. Autobusy tego przedsiębiorstwa obsługują linie na terenie Szczecina, Polic i gmin sąsiednich[6]:
- w Policach oraz między Policami i Szczecinem (63, 101, 102, 103, 106, 107, 109, 111 oraz nocne 524, 526);
- na terenie gminy Police: Linia Samorządowa, Linia Pracownicza i Linia Działkowa.
Historia
Przed 1945
Pierwsze próby uruchomienia komunikacji samochodowej podjął w 1901 przedsiębiorca Pabst, otwierając na 5 lat sezonową linię autobusową, łączącą ul. Arkońską z Jeziorem Głębokim[7]. Od 1913 roku istniała linia autobusowa z ówczesnego Arndt-platz do Tanowa. Od 1928 szczecińska firma tramwajowa (Stettiner Straßen-Eisenbahn Gesellschaft) rozpoczęła przedłużanie linii tramwajowych do przedmieść miasta za pomocą autobusów. Ponadto autobusy uzupełniały tramwaje w godzinach szczytach przewozowych. W 1936 roku powstała linia „międzytramwajowa” Niebuszewo – Łękno – Pogodno. W 1930 roku łączna długość linii autobusowych w Szczecinie wynosiła ponad 1000 km, ale w 1939 już tylko niespełna 64 km[8].
W okresie II wojny światowej istniały tylko linie do Tanowa i do Dołuj oraz (prawdopodobnie) do Polic. Ponadto autobusy zastępowały tramwaje na odcinkach ulic zniszczonych w wyniku bombardowań.
Okres Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej
Już w lipcu 1945 powołano przedsiębiorstwo komunalne, o nazwie Tramwaje i Autobusy Miasta Szczecina (od 31 grudnia 1948 przemianowane na Miejskie Zakłady Komunikacyjne) w Szczecinie, z siedzibą ul. Klonowica 5. Niezwłocznie zaczęto remontować 6 zachowanych autobusów: 2 marki Büssing oraz cztery GMC.
Pierwszy powojenny szczeciński autobus połączył Plac Kościuszki z Gumieńcami 4 kwietnia 1947[9]. 17 kwietnia 1947 uruchomiono linię autobusową Basen Górniczy – Dąbie, a do końca roku kursowało 6 autobusów, które na różnych liniach o łącznej długości ponad 10 km, przewiozły 199 tys. pasażerów[10].
Pierwsza zajezdnia autobusowa powstała w 1965, razem z bazą remontową dla tramwajów, przy ul. Klonowica 5. W 1978 oddano do użytku zajezdnię autobusów w Dąbiu, w 1985 – w Policach. Do początków lat 90. XXw. należały one do Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego (WPKM) w Szczecinie.
Istniejące od 1952 Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne (utworzone na bazie Miejskich Zakładów Komunikacyjnych w 1976 weszło w skład Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego (WPKM). WPKM miało oddziały w Stargardzie Szczecińskim i Świnoujściu; w 1991 zostało przekształcone w miejski zakład budżetowy – Miejski Zakład Komunikacyjny (MZK). W latach 1996 – 1999 na bazie tego ostatniego przedsiębiorstwa komunalnego powstały 3 obecnie działające w Szczecinie spółki autobusowe.
Przypisy
- ↑ Infoveriti - dane firmy: Szczecińskie Przedsiębiorstwo Autobusowe „Klonowica” Spółka z o.o. Szczecin (dostęp: 14.03.2013)
- ↑ Infoveriti - dane firmy: Szczecińskie Przedsiębiorstwo Autobusowe „Dąbie” Spółka z o.o. Szczecin (dostęp: 14.03.2013)
- ↑ BIP Police: Szczecińsko - Polickie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne Sp. z o.o. (dostęp: 14.03.20130]
- ↑ SPA „Klonowica” - O firmie (dostęp: 14.03.213)
- ↑ SPA Dąbie – Obsługiwane linie (dostęp: 14.03.2013)
- ↑ Szczecińsko - Polickie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne – O firmie (dostęp: 14.03.2013)
- ↑ Łukasz Łużniak: 80 lat komunikacji autobusowej w Szczecinie (dostęp: 14.03.2013)
- ↑ Tadeusz Białecki (red.): Encyklopedia Szczecina, T1 (A-O), Wyd. US-Instytut Historii, Szczecin 1999, s. 457, ISBN 83-87341-45-2
- ↑ Łukasz Łużniak: 80 lat komunikacji autobusowej w Szczecinie (dostęp: 14.03.2013)
- ↑ Tadeusz Białecki, Zygmunt Silski (red.): Dzieje Szczecina – T IV. 1945-1990. Wyd. 13 Muz, Szczecin 1998, s.284, ISBN 83-908898
Źródła
- Tadeusz Białecki (red.): Encyklopedia Szczecina, T1 (A-O), Wyd. US-Instytut Historii, Szczecin 1999, s. 457 – 458, 607, ISBN 83-87341-45-2
- Tadeusz Białecki, Zygmunt Silski (red.): Dzieje Szczecina – T IV. 1945-1990. Wyd. 13 Muz, Szczecin 1998, s.282 - 289, ISBN 83-908898
Zobacz też
- Spółki komunalne Szczecina
- Zarząd Dróg i Transportu Miejskiego
- Komunikacja autobusowa w Szczecinie
- Komunikacja autobusowa w niemieckim Szczecinie
- Komunikacja autobusowa w czasach PRL
- Szczecińskie Przedsiębiorstwo Autobusowe „Klonowica”
- Szczecińskie Przedsiębiorstwo Autobusowe „Dąbie”
- Szczecińsko-Polickie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne
- Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej
Linki zewnętrzne